HAN KOOLHOF
b
i
;i
De Hemonystraat in 1926. (foto: Stedelijk Museum Zutphen
Er is in 83 jaar maar weinig veranderd in de Hemonystraat, afgezien dan van het water in de
straat. De foto is genomen in de richting van de IJsbaanstraat. De winkel bevindt zich op de
hoek van de Hemonystraat en de Weg naar Laren. In dat pand zit nu een cafetaria. Overi
gens heette de Hemonystraat vóór 1921 de 1e Pofferdijkdwarsstraat en de Weg naar Laren
de Pofferdijk. De historische foto is zeer waarschijnlijk van 1926, het jaar van de extreem
hoge rivierstanden en overstromingen. Fotograaf Brincker, wiens stempel op de foto staat,
heeft in dat jaar een serie foto's gemaakt van ondergelopen straten in Zutphen.
Eind 1925 was het al vroeg koud in West-Eu- januari 1926 over de dijken; er braken zelfs
ropa en viel er veel neerslag in het stroomge- dijken door. Dat gebeurde onder meer bij
bied van de Rijn. In grote delen van Zwitser- Brummen. Drie overlaten traden in werking,
land en Duitsland hoopte de sneeuw zich op. Een overlaat was een verlaagd gedeelte in een
In december viel de dooi in en ging het ook rivierdijk. Bij hoogwater liep het rivierwater
nog regenen. Hierdoor bereikte de Rijn op 3 over de overlaat in het laaggelegen gebied
januari 1926 een maximumafvoer van 12.600 daarachter (dat ook overlaat heet). Zo werden
m3/s. Twee dagen later was de waterstand bij de dijken van de grote rivieren ter plaatse en
Zutphen opgelopen tot 882 cm NAP. Dat stroomafwaarts ontlast. Het effect van een
was bijzonder hoog (ter vergelijking: bij het overlaat kon wel 26 cm zijn. Die drie overla-
hoogwater van 1 februari 1995 was de stand ten waren de Spijkse overlaat, de overlaat van
bij Zutphen 846 cm NAP). Ook het water in de Ooijpolder en de Baakse overlaat. In de
de Maas stond in 1926 erg hoog, als gevolg 19de eeuw had men een aantal overlaten ver
waarvan onder meer het Land van Maas en hoogd of zelfs gedicht, zoals in 1863 de Ka-
Waal overstroomde. nonsdijk. Dat verklaart voor een deel de ho
Op een aantal plaatsen liep het Rijnwater in gere waterstanden en wateroverlast in 1926.
ZUTPHEN
Toen en nu: de Hemonystraat
t!
a
