r
Met de toevoeging uit 1464 moeten we het
doen en daarmee kunnen we de kennis over
dit orgel aanvullen. In de archiefwereld is
daarmee nog niet alles gezegd. Wie weet,
wat een toekomstige onderzoeker van dit
archief nog zal vinden!
fen we eeri charter aan uit 1464. (foto: auteur)
De inhoud van de akte
Die 'opmerkenswaardige inhoud', woor
den waarmee de informatie van de voor
kant eindigt, bevat een oorkonde van de
deken en het kapittel, tezamen met de vi
carissen van de kerk. In deze oorkonde
Aan de binnenkant van het perkamenten stuk tref- gaat het over het toestaan van een hoech-
tijt ende festum compositum op verzoek
van Thonys (of Anthonie) Yseren en zijn
compromis, want ze hadden het orgel zon- vrouw Griete. Gedetailleerd wordt be-
der toestemming van de deken en het kapit- schreven wat deze twee willen, voor wie
tel daar laten plaatsen. De ruzie, want de en gedurende welke tijd.10 Een paar gege-
onenigheid bleef voortduren, werd pas in vens uit deze oorkonde zijn interessant.
1501 bijgelegd. Dan is het orgel elders in de Allereerst de datering. Het jaar is 1464 en
kerk geplaatst en weer bespeelbaar ge- de datum is 'op unser liever vrouwen ae-
vent nativitatis', dat wil zeggen: op de dag
voor de dag waarop in de kerk de geboorte
maakt.8
De invloed van het kapittel was groot; dat van Maria werd gevierd, dus de dag vóór 8
blijkt ook uit dit soort vermeldingen. Maar september. In de Walburgiskerk, die vaak
het blijkt ook uit een stuk uit 1551. Het ka- Onze Lieve Vrouwenkerk wordt genoemd,
pittel benoemt Johan Morlet (of Moleth) tot zeker een hoge feestdag. Vanaf 1464 zul-
organist. Er wordt een akkoord gesloten over len er op deze dag twee hoge feesten tege-
diens traktement. De kerkmeesters zijn van lijk gevierd moeten worden. Dat is lastig
mening dat zij niet steeds hoeven bij te dra- en er wordt naar een oplossing gezocht,
gen in de kosten voor de organist. Het ge- Dat staat ook in de akte van 1464: een Zes-
krakeel duurt tot 1568 - uit dat jaar dateert turn compositum. Het gaat er dan om wel-
althans het laatste stuk dat hierover bewaard ke feestdag meer of minder gewicht in de
gebleven is - en we weten dat hij in 1574 schaal legt. Hoe hoger de kerkelijke ver-
naar de Eusebiuskerk in Arnhem vertrokken ering is van een heilige, des te hoger stijgt
is. Het orgel dat Johan Morlet bespeelde, de aan hem gewijde mis in de kerk. Hier-
moet overigens een ander instrument ge- bij speelt ook de datering van deze ver
weest zijn, want in 1544 bouwt Hans Grau- ering een rol. Wanneer de belangrijkheid
rock uit Emmerik een nieuw orgel voor de van beide feestdagen gelijk is, moet men
kerk.9 Meer over dit orgel - het gaat nadruk- uitwijken naar een andere datum, waarbij
kelijk niet over het Bader-orgel - is in het wel goed gelet moet worden op gelijke
archief van de kerkmeesters niet te vinden. omstandigheden.
8 Zie: Wim de Ruiter, a.w., 23-26.
9 Ibidem.
10 Zie voor de getranscribeerde tekst de bijlage op pag. 99.
ZUTPHEN
