ZE-loc nr. 7, later GTW 607 (Vrijland,), inmiddels 104 jaar oudin het Nationaal Smalspoormuseum te
Valkenburg. Deze locomotief was vernoemd naar C.W. Vrijlandburgemeester van de gemeente Hum-
melo en Keppel, een van de initiatiefnemers in 1891 voor de aanleg van een tramlijn van Zutphen naar
Doetinchem. (foto: Nationaal Smalspoormuseum)
Op hun beurt vielen de lichtere locomotie
ven van de serie 10-16 (hernummerd in 610
616), 'de beste en de modernste uit het ge
zamenlijke locomotiefpark van de belangen
gemeenschap GTW' (Overbosch) in ongena
de. Daaraan werkte mee dat ze niet bijzon
der populair waren bij het onderhoudsperso
neel van de GTW. Vijf van deze locomotie
ven werden al in 1935 en 1936 gesloopt;
twee deden er dienst op de nieuwe tramlijn
Zutphen-Deventer. Van de oudere Henschels
kreeg de 602 in 1946 zelfs nog een nieuwe
gelaste vuurkist; desondanks werd hij in
1954 afgevoerd, samen met de 606. De 602
deed op 14 mei 1949 dienst als trekkracht
van de laatste reguliere personentram van de
GTW, die van Doetinchem naar 's-Heeren-
berg. De 603 bleef voor het nageslacht be
waard doordat locomotievenfabriek Hen
schel hem in het najaar van 1955 toevoegde
aan zijn museumcollectie. De Hummelo is
als Denkmal te bewonderen in het Technik-
Museum te Kassei. De 607 Vrijlandmaakt
sinds 1957 - na opheffing van de laatste
ZUTPHEN
GTW-lijnen - deel uit van de collectie van
het Spoorwegmuseum in Utrecht. In 2003
onderging dit museum een ingrijpende ver
bouwing. Hierbij was in de nieuwe opzet
geen ruimte meer voor trammaterieel, zodat
de Vrijland 'voor onbepaalde tijd' is onder
gebracht in het Nationaal Smalspoormuseum
in het Zuid-Hollandse Valkenburg. De 607 is
niet rijvaardig. In het Register Railmonumen
ten heeft hij de A-status.
In Valkenburg bevindt zich ook de bak van
de GZ 609 (oorspronkelijk ZE CH 9). Deze
tweeassige goederenwagen, met een draag
vermogen van zes ton, werd in 1905 door
Werkspoor te Amsterdam gebouwd. Na de
opheffing van het trambedrijf van de GTW
werd de wagen verkocht aan een houthan
delaar, die hem gebruikte voor de opslag van
houtskoolbranders. In de jaren zestig deed
de bak dienst als veestal in de buurt van
Doetinchem. Helaas is het onderstel ver-
schroot. Er bestaan plannen om de GZ 609
te restaureren.
