FEMIA SIERO SANDRA OOSTERHOLT
2008 is voor het Regionaal Archief Zutphen (RAZ) het 'charterjaar'. Het hele jaar door wor
den activiteiten georganiseerd die in het teken staan van charters. Vanwege de enorme hoe
veelheid charters die het RAZ beheert (ruim zesduizend) is het charter als thema genomen.
Wat zijn charters nu eigenlijk?
Heel kort gezegd zijn charters (spreek uit gens onder spanning gedroogd. Dit resul-
'sjarters' in plaats van 'tjarters', zoals een teerde in stevig blank, geel-wit materiaal
vliegtuig) akten op perkament. De term waarop geschreven kon worden.
'charter' is zeer waarschijnlijk afkomstig van
de middeleeuwse aanduiding van het woord
oorkonde: 'carta'. Deze akten, ofwel oor
konden, zijn voorzien van zegels van alle
(rechts)personen die de overeenkomst zijn
aangegaan. De overeenkomst gaat altijd over
geld, goederen of rechten. De oorkonde
diende als juridisch bewijsstuk. In de mid
deleeuwen werden alle belangrijke zaken in
dergelijke akten vastgelegd; zaken als koop
of verkoop van grond, erfpachtovereenkom
sten, rechten voor het heffen van tol of be- Door het spannen van de huid ontstonden vaak
lastingen et cetera.
Op 20 november 2008 organiseert het
Regionaal Archief Zutphen een lezing
over de stadsbrief ofwel 'de Zutphense
Falsa'. De historicus Ed Harenberg
heeft uitgebreid onderzoek gedaan
naar dit document. Hierover houdt hij
een lezing in de Commissiekamer (ou
de stadhuis) van 20.00 tot 22.00 uur;
de deur is open vanaf 19.30 uur. De
toegang is gratis.
gaatjes. De schrijver plaatste de tekst netjes om de
gaten heen. Sutphania is een oude benaming voor
Zutphen. (Oud Archief Zutphen, inventarisnum
mer 605, regest 3)
Schrijven op huid
De eerste vermelding van het schrijven op
huid dateert van circa 2900 v. Chr. Perka
ment bleef tot ongeveer het einde van de
14de eeuw de belangrijkste drager voor ge
schriften. Vanaf die tijd begon papier, dat
vanaf de 11 de eeuw ook in Europa werd in
gevoerd, langzamerhand het perkament te
vervangen. Papier was immers goedkoper en
de productie ervan verliep sneller. Met name
voor officiële documenten bleef perkament
nog lang in gebruik. Toen echter ook de
Perkament werd meestal gemaakt van huid handtekening juridisch gezien het zegel kon
van schapen, kalveren of geiten. De huid vervangen, werden steeds meer akten ook
werd behandeld met kalk, door schaven ont- op papier opgesteld. Perkament is sindsdien
daan van haar- en vleesresten, daarna gepo- alleen nog maar in gebruik ten behoeve van
lijst met bijvoorbeeld puimsteen en vervol- ceremoniële stukken.
ZUTPHEN
Charters; vorm en inhoud vallen samen
