HAN KOOLHOF
Een van de meest curieuze railvoertuigen die
in Nederland dienst hebben gedaan, was
Motortractor No 22 van Tramweg Maatschap
pij 'De Graafschap' (TMDG). De TMDG on
derhield vanaf 24 december 1903 de stoom-
tramdienst Zutphen-Warnsveld-Vorden-Hen-
gelo (G). In 1923 maakte 'De Graafschap'
een grote sprong voorwaarts. Op 20 maart
van dat jaar kocht ze van de gemeente Apel
doorn twee Fiat-benzinemotorrijtuigen en
Motortractor No 22. Deze laatste was van
oorsprong een (tweedehands) vrachtwagen
die tot tractor was verbouwd; hij had hierbij
flenswielen gekregen. Deze tractor kon een
paar rijtuigjes trekken over het enige tram
lijntje dat Apeldoorn rijk was: dat naar Het
Loo. Maar in 1922 nam de bus het over.
Twee motorrijtuigen, twee paardentramrijtui
gen en de tractor gingen in een openbare
verkoping over naar de TMDG. De motorrij
tuigen en de tractor werden bij Allan in Rot
terdam verbouwd. De motortractor werd
hierbij voorzien van een bagageafdeling met
schuifdeuren. De tractor was in staat vier
tweeassige rijtuigjes te trekken. De stoom
tramlocomotieven zouden voortaan alleen
nog maar in actie komen voor de donder
dagse markttram en voor goederenvervoer.
Op 15 november 1924 stelde de TMDG de
motortractor officieel in dienst. Nog diezelf
de dag botste hij op een stoomtram. Hierbij
werd de motor zo ernstig beschadigd dat hij
niet meer hersteld kon worden. De tractor
werd buiten dienst gesteld en vervolgens ge
sloopt; van de bruikbare delen werd in 1925
een bagagewagen gemaakt. Hiermee was de
TMDG ook haar reserve kwijt bij revisie of
defecten van de beide motorwagens. Daarop
besloot zij maar de gehele motortramdienst
op te heffen.
Bronnen
Hesselink, Fi.G. (1977), Stoomtrams in Gelder
land. Trams en tramlijnenRotterdam: Wyt.
Montenberg, Joh. W. (1964), Zutphense paarde-
en stoomtrams, Zutphen: Van Someren.
Nieweg, FL (1951), Geschiedenis van een Gelders
Streekvervoerbedrijf. 70 jaar Geldersche Tram
weg-Maatschappij. 27 juni 1951Doetinchem:
Geldersche Tramweg-Maatschappij. Ook de af
beelding komt uit dit boek.
Sluiter, J.W.e.a. (2002), Overzicht van de Neder
landse spoor- en tramwegbedrijven, Leiden
Utrecht: Matrijs.
ZUTPHEN
Het korte Seven van Motortractor Ni 22
