In dit tweede deel van de bijdrage over de (bouw)geschiedenis van de pastorie van Kra
nenburg wordt vooral ingegaan op de periode na de bemoeienis van Pierre Cuypers, dat
wil zeggen na de jaren '70 van de negentiende eeuw. Het belangrijkst waren verschillende
(bouwkundige) ingrepen die het wooncomfort van de pastoors, kapelaans en huishouding
dienden.
Met de ingebruikname, in 1871, verkeerde
de pastorie nog allerminst in de vorm waarin
ze nu verkeert, want nog in datzelfde jaar is
besloten tot een verandering. Zo is in no
vember 1871 de schoorsteen in de keuken
gewijzigd en zijn grond- en funderingswer
ken verricht om de gang te verlengen, direct
gevolgd door het opmetselen, voegen en het
met zink dakdicht maken hiervan. De ver
lenging had betrekking op het eerste deel
van de achtergang, het gedeelte direct voor
bij de dubbele deuren onder de spitsboog.
Pas in maart 1872 werden de 4000 hiertoe
benodigde stenen betaald - een bedrag van
48,50. In januari 1873 is de nieuwe ach
tergang gepleisterd en werd ook de vloer ge
legd.1 In diezelfde maand, januari 1873, is
de logeer- en meidenkamer behangen, en
aansluitend vond groot schilderwerk pla-ats
in de gangen beneden en boven, in vier ka
mers, in het trappenhuis en in de keuken en
het washuis, dit alles ten bedrage van
166,58.2 De dienstbodekamer heeft - ook
gezien de situering van de keuken - aan de
achterzijde van het pand gelegen, maar hij
is in ieder geval niet te vereenzelvigen met
het huidige, vlak gedekte aanbouwtje aan de
bijkeuken.3 Het ontwerp van dit kleine
bouwdeel, dat overigens wél als zodanig -
als kamer voor de dienstbode - bedoeld
was, dateert van veel later, namelijk van au
gustus 1911. De laatst gedateerde post in het
kasboekje is die van 6 mei 1874, waarin
staat dat aan ene H. van Erkel uit Zutphen
175,- is betaald voor de aanleg van 'een
nieuwen koperen bliksemleider'.4
Wijzigingen in en om het achterhuis
Over een aantal wijzigingen in en om het
achterhuis zijn we goed geïnformeerd. Als
eerste gaat het daarbij om een vervolg op de
al genoemde verlenging van de gang. Om
enigszins beschut de ongeveer dertig meter
tussen pastorie en kerk te kunnen overbrug-
Dit artikel is een ingekorte versie; de integrale tekst komt te staan op www.historiezutphen.nl.
Kasboekje, Onder: Pastorij - Arbeidsloon, Pastorij - Kalk Cement en Steen, Pastorij - Stukadoren.
Kasboekje, Onder: Pastorij - Verf en glas, Pastorij - Ijzer en Lood en Pastorij - Behangen.
De logeer- en meidenkamer heeft vermoedelijk een functie gehad als verblijfsruimte en eventuele
plaats tot (incidenteel) overnachten van personeel. De pleisterlaag en de tegeltjes op de wanden van
keuken en bijkeuken benemen tot op heden het zicht op eventuele bouwsporen. Wel werden hoog
op de westelijke wand van de keuken eenvoudige gesjabloneerde figuurtjes aangetroffen, wat op
een huiskamerachtige functie van dit deel van het zeer ruime vertrek zou kunnen wijzen. Het loge
ment tegenover de kerk kan een meer representatieve functie hebben vervuld ten behoeve van kerk
en pastorie.
Kasboekje, Onder Recapitulatie der Uitgaven wegens het daarstellen eener geheel nieuwe Pastorij.
ZUTPHEN
De pastorie van die R-K kerk
in Kranenborg* (2)
F rits Ni erne ij er
