Ook in de kathedraal van Baëza (Spanje) hangt een in dit opzicht interessante kroon.
Kan iemand mij helpen aan informatie over deze kroon? In het geval dat het een replica
blijkt te zijn, is dan ter plaatse nog bekend of er eerder een originele Jeruzalemluchter
aanwezig was? Is er nog literatuur over?
3. Hoeveel kanten heeft de onderrand van de betreffende kroon? Is het een net zo'n Jeru-
zalemluchter als de Walburgiskroon? Van de oorspronkelijke Jeruzalemluchters bestaan
twee varianten: er zijn twaalfzijdige luchters en achtzijdige. Dat getal zegt iets over de j
functie en de symboliek van de kroon. De twaalfzijdige kronen kwamen in de Westerse
kerken vooral voor in het Heilige Roomse Rijk. Hun onderrand stond symbool voor de j
stadsmuur van het hemelse Jeruzalem, de stad van God, waarin elke gelovige hoopte jj
toegelaten te worden na zijn dood om bij God te mogen wonen. De kroon stond sym- [j
bool voor die hoop op eeuwig leven voor hen die in hun leven trouw geweest waren
aan God. In Frankrijk hadden de Jeruzalemluchters doorgaans een achtzijdige onder- ij
rand. Qua symboliek verwees dat naar de Opstanding van Christus op Pasen, de achtste j
dag. Maar in beide varianten ging het om het uitzien naar een leven bij God na de j
dood. j
Ook in de Oosterse kerken kunt u naar twaalfzijdige kronen gaan zoeken. Let u dan op j
de CHOROS, de luchter voor de iconostase. Ook de rand van de choros stond oor-
spronkelijk symbool voor de stadsmuur van het hemelse Jeruzalem. Immers, de traditie j
van de Jeruzalemluchters ontstond kort na het jaar 1000. In die tijd vormden de Ooster- j
se en de Westerse kerken nog één geheel zonder dat er sprake was van kerkscheuring, j
Zodoende verspreidde het ontwerp van luchters met Jeruzalemsymboliek zich door heel j
Europa, ook door het oostelijk deel van Europa. Hebt u in een oosters-orthodoxe kerk j
een choros gevonden, vraagt u dan hoe hij gebruikt wordt bij feestdagen. Dan krijgt.u j
een verhaal over een dansende kroon!
4. Zijn er in de loop van de tijd dingen veranderd aan de desbetreffende kroon? Soms is j
een deel origineel en zijn later grote stukken vervangen. j
j 5. Hangt de kroon op de originele plaats? I
s
Veel inwoners van Zutphen kennen wel een verhaal over de Barlheze. Het zou een gezel
lige volksbuurt met veel winkels en nogal wat kroegen geweest zijn, waar tijdens Koningin
nedagfeesten vrolijk gehost werd. Maar is deze straat altijd wel zo gezellig geweest en zijn
er altijd winkels en kroegen geweest? We bladeren in het kort door de geschiedenis van de
Barlheze.
PIONIERS
Voor het allereerste begin moeten we zo'n
achthonderd jaar teruggaan in de tijd. Direct
langs de Barlheze stroomt de IJssel, die dan
van waar nu de Waterstraat is in noordelijke
richting loopt. Het watervolume dat door de
IJssel stroomt neemt in die tijd sterk toe om
dat er door stormvloeden een open verbin-
ZUTPHEN
3
r«
i*
Oe bewogen geschiedenis van een straat:
de Barlheze
Ria Gresnigt
