in de voorstelling. Hij lijdt niet en wordt
gebruikt als strijdros. Sinds 1953 is hij in
de fries in spiegelbeeld te zien door een
vergissing bij het monteren na de restau
ratie van Brom.
De wildeman (figuur 9): Het is een heel
vroeg voorbeeld van de combinatie van
het thema van de mystieke jacht op de
eenhoorn met het thema van de wilde-
Het beeldverhaal in de fries geeft aan hoe
men als pelgrim van de aardse stad naar
het hemelse Jeruzalem kan reizen langs
de mystieke weg. Daarmee is een link ge
legd naar de Mystiek en de Moderne De
votie. Dat is opvallend omdat men aan
neemt dat de Mystiek en de Moderne De
votie weinig sporen nagelaten hebben in
de kunst.
mensen.12 We zien immers in de fries ook Wij kunnen ons tegenwoordig nauwelijks
een wildeman met een knots in zijn hand meer voorstellen welke rol de thematiek van
vechten op een paard-
achtige eenhoorn en
kennen van oude foto's
twee lopende wilde
mannen
met
een
boompje in hun hand.
de eenhoorn gespeeld heeft. Er zijn echter
zo veel afbeeldingen van de eenhoorn be
waard gebleven in oude handschriften, op
tapijten, altaarstukken, wandschilderingen,
gebouwen, voorwerpen van keramiek of me
taal enzovoort, dat de Walburgisfries wezen-
Jürgen W. Einhorn, Spiritalis Unicornis
Fig. 9. Een wildeman grijpt lijke aanvullende informatie te bieden heeft.
een boom tot wapen Laten we heel zuinig zijn op ons kwetsbare
kroonjuweel. Zutphen kan er door betrok
ken worden bij veel verder historisch en
kunsthistorisch onderzoek.
ZIJN ER NOG MEER?
Lang was de Walburgiskroon een slechts in kleine kring gewaardeerde kroon. Wie weet
wacht nog ergens een dergelijke kroon op ontdekking door u. Zo is er een hardnekkig ge
rucht dat ergens in Bourgondië er ook een moet zijn.
s
Kroonluchters die op kronen lijken, kunt u op reis vaker tegenkomen. Een dergelijke kroon
is niet automatisch een Jeruzalemluchter. Een kroon is pas als Jeruzalemluchter verwant
aan de Walburgiskroon als:
de onderrand van de kroon de stadsmuur van het hemelse Jeruzalem voorstelt;
in de rand aangegeven wordt hoe de gelovige het hemelse Jeruzalem kan bereiken;
vergelijk de figurenfries in de rand van de Walburgiskroon;
in de kroon ook uitgebeeld wordt hoe men God ziet, bijvoorbeeld als Zon der zonnen,
als hoeksteen van het geloof of als Drie-eenheid.
Een kroon zonder symboliek dient een ander doel. Het kan een grafkroon zijn, of bij een
ander altaar horen.
Wie mee wil helpen zoeken heeft misschien gemak van de volgende checklist om een
kaarsenkroon elders te beoordelen:
1. Heeft de desbetreffende luchter een spil in het midden, of doet de luchter denken aan
een fraai rad of wiel dat opgehangen is aan kettingen?
2. Is de desbetreffende kroon origineel, of is het een replica? In de negentiende eeuw zijn
veel replica's gemaakt van beroemde kronen. Bijvoorbeeld in Frankrijk hangen beroem
de exemplaren, zoals in de basiliek St. Remi in Reims en in de kathedraal van Bourges.
12
