Vraag op straat aan een Zutphenees of hij ooit van de Hollandsche Tuin heeft gehoord en
hij zal het bevestigen. Zutphen en de HollandscheTuin horen bij elkaar. Al jaren, zoals blijkt
uit dit artikel over de historie van het pand 'De HollandscheTuin', dat gevestigd was aan de
markt. Of liever, aan de markten, want er waren meer panden die de naam Hollandse Tuin
gedragen hebben.
Reeds in 1426 was er op de 'Koerenmarkt'
in Zutphen ene Merten van Griet, die een
hypotheek verstrekte aan Goesen van de
Horst en zijn Griete. Die bouwden een huis
aan de Steenweg1. Hun buurman Henrick
Stuerman had hun een muur 'gegund' waar
zij aan mochten bouwen. Ze bekennen2
Henricks water van de twee goten en drup
pen te zullen leiden en de twee goten te zul
len onderhouden. Aan de markten die in de
loop van de 13e en 14e eeuw werden inge
richt op de plaats van de gedempte grachten,
werd in de 14e eeuw druk gebouwd door de
gegoede burgerij. Eei eeuw later was het
pand in bezit van de /ermoedelijke nazaten
van Griete. Er blijken dan al meer huizen te
staat aan de 'Khorma kt' vóór de Marspoort.
Deze Marspoort wet i omstreeks 1390 ge
bouwd aan het einde van de Groenmarkt ter
vervanging van een oude Marspoort.
BESIERDERS
Rond 1530 kregen Berent Willems en Hen-
drina ten Uyll een zoon, net als zijn vader
Berent genaamd. Veertig jaar lang was hij
schipper en voer op Rijn en IJssel. Hij voer
op een zogeheten beitelschip, dat is een
schip voor de binnenvaart met een platte
voorsteven. In 1563 huwde Berent jr. Jenne-
ken van Vyersen, een zuster van zijn moe
der3. Het echtpaar kreeg vier kinderen. In
1595 had Berent het gebracht tot besiender
van de riviertol te Zutphen. Een besiender,
besierder of beziener was een ambtenaar
belast met toezicht op de tol. Het was een
belangrijke functie die van vader op zoon
overging. Een broer van zijn moeder was be
siender op de riviertol in Doesburg.4 De va-
dersnaam Willems werd als achternaam van
lieverlee overvleugeld door de beroepsnaam
Besier. Berent Willems Besier was tevens gil-
demeester van Sint Antonie Grote Broeder
schap. Hij kocht in 1575 een wahre. Een
wahre was een stuk grond buiten de stad
waarop de koeien mochten weiden. Deze
wahre werd later geërfd door de oudste
zoon, Gerrit Willems Besier. Een andere
zoon, Dirck, uit een tweede huwelijk, werd
de volgende besiender, en kocht zelf ook
een wahre.
Het pand voor de Marspoort5 werd in 1572
gekocht door Berent en Jenneken. Berent
stierf in 1616 en werd begraven in de Sint-
Walburgskerk. De zerk (nr. 40) is nog aan
wezig en is als volgt omschreven: 'Zerk no.
40 van gewoon formaat met rand waarop
een randschrift in Romeinsche karaktersop
het midden een mans wapen schild met een
riem hangende aan een horizontaal geplaats
te boomstronkHet wapenschild is later, in
1795, de tijd van cle Patriotten, die vrijheid,
De Steenweg is de weg bij de binnen-Mars-
poort, die lag ter hoogte van de Barlheze.
Bekennen is een Oud-Nederlands woord voor
beloven.
Leemans, W.F., De Nederlandse Leeuw
(1986), Clll, 249-251.
Ibidem.
met het verpondingsnummer 676, later kadas
ternummer F2726
ZUTPHEN
De geschiedenis van 'De HollandscheTuin'
Evelien Marskamp
