spaarde zich poortgeld voor persoon en goed en had ook nog de meeste kans op een rustige nacht. Bovendien kon je dan in alle vroegte vertrekken, wat binnen de gesloten stadsmuren niet mogelijk was. OUDSTE VERMELDING De naam van de herberg is voor het eerst vermeld op de kaart van Hottinger uit 1 773. Op die kaart is duidelijk te zien dat de her berg aan een weg lag met zeer weinig be bouwing, met aan de beide zijden bomen, in het buitengebied van Zutphen. Op een nog oudere kaart van Jacob van Deventer (uit 1565) is wel een huis zichtbaar aan de zelfde weg maar dat zou ook de nabij gele gen herberg De Houten Wambuis kunnen zijn. De eerste vermelding van De Vredenberg is gevonden in het oud archief in 1758. Toen ging via een gerechtelijke verkoop de Vre- HET KOLFSPEL. In het begin van de 18e eeuw was het kolfspel erg geliefd. Het spel werd op een kolf baan gespeeld. De banen waren ongeveer 24 tot 30 meter lang en circa 5 meter breed rondom begrensd door houten schotten die in de loop der jaren steeds lager werden. Men begon het spel door de bal via verticale palen heen en weer te spelen. Bij de der de slag was het zaak achter de tegenoverliggende paal te eindigen; hoe meer naar ach terenhoe meer punten. Dit vergde van de spelers grote behendigheid. Men speelde met houten stokken verzwaard met een loden of smeedijzeren kop. De ballen waren van leer, gevuld met koeienhaar, goedkope ballen waren van hout, omdat de ballen door onvoorzichtige spelers wel eens buiten de baan werden geslagen. Daar om werden de banen buiten de overvolle steden aangelegd en dan natuurlijk bij een herberg om na afloop de winst te kunnen vieren. Het is sedert de middeleeuwen eeuwenlang het populairste Nederlandse volksspel ge weest, tot het eerst door het biljartspel later ook door voetbal verdrongen is. Het wordt nu nog in West Friesland gespeeld. ZUTPHEN

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Zutphen (vanaf 1982) | 2006 | | pagina 6