100
het Oosters huis bij te dragen omdat de
stad enkele jaren daarvoor grote som
men geld had voorgeschoten in verband
met haar bemoeienissen bij de stedelijke
magistraat van Antwerpen om de bouw
van het huis erdoor te krijgen. Een bewijs
te meer dat de Hanze toen nog niet aan
daadkracht en middelen had ingeboet,
n 1558 werd een delegatie van Hanze-
afgevaardigden naar Engeland gezonden
om bij Philips 11, sedert 1556 koning van
Spanje en door zijn huwelijk in 1554 met
Mary Tudor tevens koning van Engeland
hun zaak te bepleiten. In de afvaardiging
voor Gel re waren vertegenwoordigd de
burgemeesters van Nijmegen Henrick van
Beinhem en van Zutphen Gerryth Schim-
melpennynck Zij kregen een volmacht
van 1 6 Gelderse Hanzesteden. Nijme
gen, Roermond, Zutphen, Arnhem, Tiel,
Zaltbommel, Venlo, Geldern, Straelen,
Erckelentz, Harderwijk, Elburg, Hattum,
Wageningen, Doesburg, Doetinchem)
om de Hanzeprivileges bij de koning te
verdedigen. Tezamen met de Gelderse
commissie reisde voor Overijssel de De
venter burgemeester meester Lubbert van
Winssum en iemand namens de steden
Groningen, Bolsward en Staveren. In hun
instructie staat o.a. te lezen, dat sedert
200 jaren en zover het geheugen van
de mensen reikt er een gemeenschap of
Unie bestond uit 70 steden van de Duitse
Hanze. De Unie is door het Roomse Rijk
(d.w.z. door de opeenvolgende Duitse
keizers) erkend en door de overheden
van iedere Hanzestad toegestaan. Dat
de Unie voorts door de bescherming van
andere grote christelijke vorsten en heren
ter vermeerdering van hun "negotiation
ende neronge seer prouffitabile privile
giën immuniteiten ende vryheiden in di
verse coninckrycken, landen ende steden
erlanget ende die rustelick ende vredelick
beszherto gebruycket". Vervolgens geeft
men een overzicht van de problemen
in Engeland met het verzoek aan zijne
majesteit om bij de Engelse koningin en
de Staten van Engeland hun zaak te be
pleiten. De instructiebrief was bezegeld
door de steden Nijmegen, Deventer en
Groningen en gedateerd op 1 7 januari
1558.32
De delegatie heeft de tocht naar Enge
land tien dagen moeten uitstellen. Spanje
verkeerde op dat moment op voet van
oorlog met Frankrijk. De afgevaardigden,
die zich in Calais wilden inschepen,
kregen het bericht, dat Franse troepen in
dat gebied huishielden.33 De havenplaats
Calais is eeuwenlang een Engelse enclave
en stapelplaats geweest op Frans grond
gebied.
De onderhandelingen in Engeland ver
iepen moeizaam. De Engelse vorstin
uitte in brieven aan de Hanzesteden haar
teleurstelling over slechte afloop van de
onderhandelingen.34
De Nijmeegse afgevaardigde Henrick van
Beynum is pas op 26 september uit En
geland in Antwerpen teruggekeerd, waar
hij een zieke Dr. Sudermann aantrof.
Nijmegen had inmiddels Van Beynum ge
vraagd om in Antwerpen te onderzoeken
of het Nijmeegs bier daar verkocht kon
worden. Zolang het Brugse Hanzekantoor
nog te Antwerpen resideerde zou het
bier als uitheems worden aangemerkt en
daarmee onverkoopbaar zijn. Nijmegen
riep Van Beynum terug en wenste, dat Dr.
Sudermann zich met deze zaak ging be
moeien. Sudermann zag hier echter om
gezondheidsredenen van af. Artsen had
den hem geadviseerd uit Antwerpen te
vertrekken omdat verandering van lucht
beter voor zijn gezondheid zou zijn.
Nijmegen heeft nog jarenlang onderhan
deld om het recht te verkrijgen om haar
bieren in Antwerpen te mogen verkopen,
n 1567 kreeg de stad, mede door de be-
Hapke, R., Niederlandische Akten und Urkunden, zweiter Band 1558-1669, Lübeck 1923
nr.5 p. 2.
Idem nr. 6 pp. 2-3.
Idem nr. 20 dd 29-08-1558 geschreven uit Saint James [London]; Stadsarchief Harderwijk
afschrift bijlage bij inv.nr. 41 en K. Hölbaum und H. Keussen inventare hansischer Archive des
16. Jahrhunderts Bd. II nr. 1 61 6 en R Simson, Inventare Hansischer Archieve des 16. Jahrhun-
dert Bd.lll München 1913 nr. 3467.
32
33
34
