vormingen. Pas veel later zal blijken dat
Joan Derk van der Capellen tot den Pol,
een aristocraat uit Deventer, de auteur is.
De jonge advocaat Berent Wildrik voelt
zich enorm aangetrokken tot het demo
cratische gedachtegoed en hij wordt in
de jaren daarna een vurig aanhanger van
deze stroming, die onder de naam van
'patriotten' bekend zal worden.
Berent Wildrik behoort tot de onderte
kenaars van een rekest in 1 783 waarin
het stadsbestuur wordt opgeroepen tot
hervormingen. Dat wijst de eisen echter
verontwaardigd van de hand en dreigt
met tegenacties. Maar de emancipatie
van het volk is niet meer te stuiten en
overal neemt de roep om hervormin
gen en medezeggenschap toe. In veel
plaatsen worden vrijkorpsen gevormd,
gewapende burgermilities die zonodig de
patriottische idealen met kracht moeten
verdedigen. Die vrijkorpsen spelen een
beslissende rol wanneer de patriotten
in december 1985 de macht grijpen in
Utrecht, een voorbeeld dat het jaar daar
op wordt gevolgd in steden als Kampen,
Zwolle, Hattem, Deventer en Arnhem.
Verbanning naar Bentheim
Maar het gejuich is nog voorbarig, nog is
de tijd van de pruikendragende magistra
ten niet helemaal ten einde. In 1787 weet
Willem V met hulp van Pruisische troepen
(zijn vrouw komt uit Pruisen) zijn gezag
overal te herstellen en de meest fanatieke
patriotten worden verbannen. Ook Be
rent Wildrik wordt in juli 1788 vervallen
verklaard van zijn burgerrechten en voor
15 jaar verbannen. Wat hem door zijn
rechters kwalijk wordt genomen is dat hij
zich heeft 'durven verstouten om in 1 786
en '87 de stad te verlaten en in Hattem,
Utrecht en Deventer in krijgsdienst te
gaan'. Blijkbaar is Berent Wildrik als lid
van de plaatselijke vrijkorpsen nauw be
trokken geweest bij de patriottische strijd
in deze steden. Mogelijk is hij er ook bij
als leden van het Zutphense vrijkorps be
gin september 1 786 (vergeefs) hun wapen
broeders in Hattem te hulp schieten, wan
neer deze weer worden verdreven door
prinsgezinde troepen. Terwijl veel van
~~7% fr- •->
<5*7
-'f-'"; V g
v;.l
1
Het onder andere door Wildrik
(in de linker kolom) ondertekende rekest
aan het stadsbestuur van Zutphen.
(Collectie Stadsarchief Zutphen)
zijn lotgenoten hun heil zoeken in Frank
rijk wijkt Berent uit naar het Graafschap
Bentheim. Daar trouwt hij op 9 augustus
1 789 met Geertruyd Krull (geboren 9
september 1763 in Neuenhaus, dochter
van Hendrik Krull en Agnes Stuerman).
Zijn schoonvader is burgemeester van
Neuenhaus en lid van de landdag van het
Graafschap Bentheim.
n het voorjaar van 1 795 keert Berent
Wildrik terug in Zutphen, waar in het jaar
daarvoor kort na elkaar zowel zijn vader
als zijn moeder zijn overleden. Want in
de winter van 1 794/1795 zijn de rollen
omgedraaid en doen de patriotten, met
steun van Franse troepen onder leiding
van Pichegru (spottend sansculotten ge
noemd, omdat ze lange broeken droegen
in plaats van kniebroeken), opnieuw
een greep naar de macht. Doordat de
Hollandse Waterlinie is bevroren kan
Pichegru eenvoudig oprukken tot Am
sterdam. Op 18 januari neemt Willem V
definitief de wijk naar Engeland en is het
pleit beslecht. Terug in Zutphen wordt
Berent Wildrik lid van het nieuwe stads
bestuur, de municipaliteit.
cn' -?'»
J 5 x
V V
•r A
t A i
l\ hy v v a
Att O A- rf/ij A
fty ti'
5-/.
A-'7Z f
fj f r «/?0 v t vf' i*re\ iV V 4
„'.cVV-C Z.i *:<fi D.1. J A irA
,t /tt t't vvn.ix iV ei •-» Jï"*!
S t
fct /I f yv i
v W i os 'tf vt&
f K
f'\ V, V«
1
v
V'
r Y A f ft fir
-
5*
v
/V i -•
tt
t
i
X'
-•
cx/i
..z
4\\i
