42
waarts weer in zuidelijke richting af te
buigen naar de Warnsveldseweg. Overi
gens lag in de 19de eeuw bij deze weg in
de gracht een inundatiesluis, van waaruit
men het laaggelegen terrein tussen de
stad en de vestingwerken Linie van Hooff
in tijden van oorlogsdreiging onder water
kon laten lopen. In 1953 had de wasserij
voor het bedrijfswater de beschikking
over een 32 meter diepe put met een
pompcapaciteit van 35000 liter water
per uur. Het reinigen van de goederen
gebeurde machinaal. De vrouwenhand
was pas nodig in de pers- en strijkafde-
ling waar de keurig geperste dokters-,
kappers-, bakkers- en slagersjassen een
smetteloze indruk gaven.
Het bedrijf heeft zich voortdurend
ontwikkeld en ook het materiaal is uit
gebreid en naar de eisen van de tijd
aangeschaft. Waste men in 1953 nog
800 kg was per week, in 1980 waren
17 personeelsleden inclusief parttimers
in staat om wekelijks 10 ton wasgoed te
verwerken.
Het einde van de wasserij
n 1968 werd de wasserij overgenomen
door mevrouw Hubers. Zij leefde er in
afzondering met haar vijf honden. In die
tijd werden - vooruitlopend op de aanleg
van de Kleine Omlegging - de resterende
delen van de watergangen grotendeels
gedempt. De dicht bij de wasserij ge
legen delen bleven echter gespaard,
maar werden niet meer onderhouden en
verwilderden geleidelijk aan met de tus-
sengelegen stroken grond tot het huidige
bosgebiedje. Menig kind dat in het bosje
speelde kreeg van thuis de waarschuwing
mee om niet in het water te komen want
daar was iets mysterieus mee... je kon er
iets van krijgen!
In 1980 wil de gemeente de 5208 m2
grond kopen van Mevr. Hubers voor
300.000 gulden. Haar woning zou dan
behouden kunnen blijven. Na bestem
mingswijziging kunnen op het terrein 38
woningen voor één en tweepersoonshuis
houdens worden gebouwd.Uiteindelijk
bleek dat de was er weliswaar eeuwen
lang mooi schoon werd gemaakt, maar
dat de grond rondom de wasserij steeds
verder vervuilde, wat tot een enorm kos
tenplaatje leidde toen de bouwplannen
definitief werden.
Het bedrijfsgedeelte werd in 1981 geheel
gesloopt; het voorhuis met de onder-
kelderde aanbouw aan de westzijde is
blijven staan en enkele jaren geleden
aangewezen als beeldbepalend pand.
Het complex, thans Het Hartenborgh
genaamd, is tegenwoordig in gebruik als
woonhuis en praktijkruimte, waar het
regionale stottercentrum - tevens praktijk
voor opvoedadviezen - is gevestigd. Ook
is er het bureau Inmens gevestigd, dat
communicatietrainingen voor bedrijven
verzorgt.
Van het uitgestrekte terrein van de bleke-
rij is naar schatting amper een derde deel
overgebleven. Grote delen van de drie
watergangen werden gedempt ten behoe
ve van woningbouw (Wilhelminastraat,
Koningin Julianalaan) en de aanleg van
de Kleine Omlegging. De resterende de
len zijn grotendeels bewaard gebleven in
het huidige, wat verwilderde bosgebiedje
tussen de Emmalaan, de parkeerplaats,
het Prinsenpark en de villa.
De locatie van de wasserij/blekerij moet
gezien worden als een apart, op zichzelf
Tekst van een advertentie
uit 1900
Bleekerij: Wasch- en Strijkinrichting.
Warnsveldsche weg No. 1
Bewassching volgens vast tarief; voor
groote huishoudingen is abonnement
aan te bevelen. - De wasschen wor
den naar verkiezing nat of droog thuis
bezorgd. Natte wasschen zooveel
mogelijk met de 8 a 10, droge met de
14 dagen. -
Geregelde wekelijksche of veertien-
daagsche Kinderwasschen worden
nat met de 5 droog met de 8 a 10
dagen teruggebracht. De wasschen
worden desverkiezende ook geheel
opgemaakt.
JAC. LENDERINK
