40
a\ l\\
V?
1'
/A
7a
'A
ife
i
7^77)/
/y
.1
A
a-
a
m!
v;
rZ
f-
F
i
<7^77
:^v
X - V W- k
u
7.
I
Gedeelte van hetPlan van slechting en uitleg' door F.H. van Ettiger uit 1878
De omschrijving van de wasserij-biekerij
in de scheidingsakte van 29 augustus
1878 geeft enige indruk van het bedrijf:
Woonhuis met stalling, wasch- en spoel
huis, een steenen gebouw dienende tot
bergplaats en droogerij, een afzonderlijk
staand steenen waschhuis, een afzonder
lijk staand houten waschhuis met pan
nendak en een houten schuurtje, staande
op stadsgrond buiten de Larepoort.
Jacob Lenderink en later zijn weduwe
Johanna Adriana Arendina Willemsen
hebben de wasserij-biekerij herhaaldelijk
uitgebreid. De eerste wasmachine die
de wasserij in bedrijf stelde kwam pas
in 1878 en was afkomstig van de fabriek
van Stork uit Hengelo
De belangrijkste uitbreidingen zijn van
1894, 1900/19011907/1908 en 1911In
1894 werd de aanbouw aan het achter
huis aanmerkelijk vergroot. In 1900 werd
vergunning verkregen voor het plaatsen
van een stoomketel, waartoe de aanbouw
aan het achterhuis verder werd vergroot
met een ketelhuis. Ook de schoorsteen
is toen gebouwd. Eind 1901 stonden
in "de kleerenbleekerij" van Lenderink
twee stoommachines van elk twaalf pk.
Er werkten toen vier volwassenen in het
bedrijf. In 1907-1908 werd het complex
aan de oostzijde uitgebreid met een man
gelkamer en een toiletgroep, naar ont
werp van Hamer. In de plankenvloer van
de mangelkamer zijn nog de uitgesleten
voetstappen zichtbaar op de plek waar
gemangeld werd. Anvankelijk werd de
was in manden met paard en wagen weg
gebracht, later beschikten de Lenderinks
daarvoor over een oude Ford.
Er was een aparte bezorger voor de gerei
nigde (losse) boordjes van de mannelijke
bevolking.
Uitbreidingen
in het begin van de 20e eeuw.
In 1910 verkreeg de weduwe Lenderink
vergunning voor de uitbreiding van "hare
stoom-, wasch- en strijkinrichting aan den
weg naar Warnsveld no. 1." Architect
Ezerman maakte in 1911 de ontwerpteke
ningen, waaruit blijkt dat het achterhuis
aan de oostzijde werd uitgebreid met een
n"
N// X. v
- --- A X J
fï;
it
v
£E^p>J ■-
a:
a/
*3?
v,
y< Vi
V '"A
pSr*
AAA
'A
'v"X
<r^
V.
r%
V
'7%
X
V A
A
111,
V
A
E}'
V.
V.
J
-, XX V. -
V
A
V- r'w <V)
A
V
1 5
4
i V A1-:.
A--.,
N
V
<>/v /4n/ '"""-''J
V*\
V
A
A
y
°v
o-
V
A
Yy
t n
i zir v 'pi
A>-
#v f ij r.>-
•/v ---•
/a
w
y
i
It
:-
1" 1
- *4S
'7®!
BMyft - iv
27/// v
~/x v- x "K
*«Mtr
•V*
- a* iv.ttC i e
/A
V
S fg".:-
1
M
1L
'i M i f* 5^1
1 &§sr
I f
If
m
SKJ
Y
