zindelijkheid gestreefd te worden, het
geen o. a. blijkt uit de kartons, die iedere
leerling voor zich heeft ter voorkoming
van bemorsing der tafelbladen.
Bij het droog vegen wordt op één school
van nat zand, op één school van vochtig
zaagmeel gebruik gemaakt, op andere
scholen wordt water gesprenkeld.
Niet genoeg kan erop worden gewezen
van hoeveel belang eene nauwkeurige
en systematische reiniging der scholen is.
Dagelijks moeten de vloeren, na vooraf
met nat zaagmeel bestrooid te zijn, wor
den geveegd. Voorkomen moet worden,
dat de stof wordt opgejaagd en de lucht
verontreinigt met ziektekiemen; dan be
staat de meeste kans de verspreiding der
tuberculose, de volksziekte, welke vooral
kinderen aantast, tegen te gaan.
In alle scholen worden de muren en pla
fonds eenmaal per jaar gesausd of gewit.
De geverfde muren in de R.K. jongens
school worden tweemaal per jaar afge
stoft en eens per jaar afgewasschen.
Schoolmeuhelen
Het oordeel van de Commissie over dit
onderdeel is niet gunstig. In geen en
kel schoollokaal heft men een bepaald
systeem schoolbanken. De schuinte en
breedte laat in vele scholen zeer veel
te wenschen over. Naar het oordeel der
commissie mag de schuinte der tafelbla
den niet meer dan 1/6 der breedte bedra
gen en moeten de bladen minstens 0,84
M breed zijn. Een goed passende bank is
voor de groei en de lichamelijke ontwik
keling van het kind van zeer veel belang;
dat hierop te weinig acht geslagen wordt,
bleek aan de commissie; zij vond vele
leerlingen zittende in te kleine banken, en
omgekeerd kleine kinderen in banken met
in verhouding veel te groote afmetingen.
Privaten en urinoirs
Het rapport bevat een staatje van het aan
tal en de inrichting dezer gelegenheden
in de verschillende scholen, merkwaardig
is het sterk uiteenlopen van hun aantal.
In een school b. v. zijn op 11 lokalen 10
urinoirs, in een andere op 6 lokalen 2. In
de meeste scholen, met uitzondering van
5
de R. K. jongensschool zijn privaten en
urinoirs hetzij door een gang, hetzij door
een behoorlijk geventileerd portaal van
de schoollokalen gescheiden.
Vrij algemeen wordt niettemin geklaagd
over stank van privaten en urinoirs, en
niet ten onrechte, zooals der Commissie
bij haar persoonlijk onderzoek bleek.
Sommige urinoirs waren zeer verontrei
nigd, doordat de vloeren niet er op zijn
ingericht (of ondoelmatig) om de overge-
storte urine af te voeren.
In school B/C vloeide de urine zelfs af
naar het voorportaal, zoodat de leer
lingen met verontreinigde voeten in de
school kwamen. De geperforeerde glas
ruiten, in die school als ventilatiemiddel
toegepast, bleken zeer onvoldoende. De
ventilatie van sommige privaten in school
D en E laat ook te wenschen over, terwijl
de vloeren der urinoirs hetzelfde gebrek
hebben als in B/C. In sommige scholen
zijn verscheidene privaten buiten gebruik
gesteld, wat op een onvoldoende inrich
ting wijst.
Bijna alle privaten zijn met tonnenstelsel
ingericht. Meerdere verwisseling (thans
1 a 2 maal per week) zal de gegronde
klachten over stank doen verminderen.
Van de bijzondere reinigingsmiddelen
der urinoirs, bestaande in bestrijken met
in den handel aangeprezen urine-olien,
koolteer of dagelijksche doorspoeling
met water, komt het laatste de commissie
het doelmatigst voor. Daarbij ware dan
tevens gebruik te maken van een 3
creoline-oplossing.
Drinkwater
De meeste scholen zijn voorzien van
goed drinkwater, hetzij uit wel of lei
ding. Het water uit de pomp bij de R. K.
jongensschool is sterk ijzerhoudend. De
waschgelegenheid op bijna alle scholen
is zeer primitief, n. I. onder de pomp of
kraan. Zelfs de handdoeken ontbreken
bijna overal. Dat toch met beperkte mid
delen goede resultaten zijn te bereiken
bleek in school F, waar in ieder lokaal
een met water gevulde waschkuip wordt
aangetroffen, waarin de kinderen voor de
les hunne handen wasschen.
