111
Christiaan te Strake
Dit jaar is het 450 jaar geleden dat Philip Sidney is geboren in Penshurst Place
nabij Royal Tunbridge Wells in Zuidoost Engeland. Op verschillende manieren
wordt hier ook in Zutphen aandacht aan besteed. Dat dit speciaal hier gebeurt
heeft overigens niets te maken met zijn geboortemaar juist met zijn einde. 418
jaar geleden raakte Sir Philip Sidney "mortally wounded at the Battle of Zutphen"
zoals deze gebeurtenis de geschiedenisboeken is ingegaan. Dodelijk gewond dus
en dat is duidelijk wat anders dan sneuvelen. Pas enkele weken later bezweek
hij aan zijn verwondingen in Arnhemeen gebeurtenis die vele malen minder
aandacht heeft gekregen. In Arnhem is dan ook weinig gedaan met de nagedach
tenis van Sidney, in Zutphen des te meer. Dit artikel wil geen verhaal over leven
werk én sterven van de diplomaat-hoveling-dichter-soldaat Sidney zijnmaar een
zoektocht naar de "sporen van Sidney" in de stad waar zijn einde begon. Tot op
de dag van vandaag melden zich in Zutphen nogvooral Engelse"Sidney-pel-
grims" op zoek naar deze "sporen".
Zou er iets treffender kunnen zijn om
te herdenken, dan een dichter, die in
een strijd voor vrijheid viel.En zulk
een, de bloesem van zijn eeuw, gaat uit
en wordt van een held der gedachte een
held van de daad." Deze lovende woor
den sprak historicus Johan Huizinga uit
op 2 juli 1913. De held waar hij het over
heeft is Philip Sidney, de gelegenheid was
de onthulling van het Sidney gedenkte
ken in Zutphen. Het, door de kunstenaar
G. van Kalcken gemaakte beeld werd
onthuld in het kader van de uitgebreide
festiviteiten rond het eeuwfeest van de
onafhankelijkheid van Nederland. De
"Commissie voor de oprichting van een
gedenkteken voor Sir Philip Sidney" werd
in 1909 opgericht, door onder andere
de heer Wennips, secretaris van de Zut-
phense VVV, die ook toen al regelmatig
teleurgestelde buitenlandse toeristen op
zoek naar sporen van Sidney in Zutphen
op de stoep kreeg. Huizinga gebruikte in
zijn rede Sidney als een verpersoonlijking
van de vrijheid(strijd) van Nederland.
Voor het beeld is geld ingezameld in
zowel Zutphen als in Shrewsbury, tegen
woordig een partnerstad van Zutphen in
Engeland, waar Sidney op school ging
en een deel van zijn jeugd heeft doorge
bracht. Het beeld staat op het "Engelse
Kerkhof", de, overigens historisch on
juiste, benaming voor het park aan de
Coehoornsingel.
Dat niet iedereen altijd even eerbiedig
met "onze held" is omgegaan, moge
blijken uit het feit dat het beeld zowel
in 1913 als in 1980 door "grapjassen",
zoals de krant ze noemt, achterstevoren
op de sokkel is gezet. Ook raadslid van
Braambeek (sociaal-democraat) was in
1913 niet geheel overtuigd van het nut
van een standbeeld gezien zijn uitspraak
in de gemeenteraad op het voorstel geld
beschikbaar te stellen voor de onthulling
van het beeld: geen sterveling in
Zutphen weet wat dat voor een snijboon
is geweest".
Toen in 1920 begonnen werd met de
bouw van het Deventerwegkwartier
kwam ook de straatnaamgeving aan de
orde. Al vrij snel was men het er over
eens dat, voor Zutphen belangrijke,
"Held of snijboon"
Sporen van Philip Sidney in Zutphen
