94
Jan Kreijenbroek
In de Franse tijd van 1795-1813 is ook Zutphen bezet geweest door Franse troe
pen. Dit verhaal gaat over de bevrijding van de stad in 1813. Bron is de Zutphen-
sche Courantwaarin ter gelegenheid van de vijftig jarige herdenking van die be
vrijding in 1863 en de bijbehorende festiviteiten een verhaal stond.
Zutphen maakte destijds deel uit van het
departement van de Boven-Ijssel, waar
van Andringa de Kempenaer prefect was.
Maire (burgemeester) van Zutphen was
de heer W.R. Op ten Noort. Daarnaast
waren er twee wethouders en dertien
raadsleden. Het garnizoen onder bevel
van kolonel Argentré was het hele jaar
maar klein geweest. Over deze kolonel
deden verschillende verhalen de ronde.
Hij had, door talrijke in de loop der jaren
opgelopen wonden een zeer gebrekkig li
chaam. Dit werd, volgens het verhaal,
door platen en beugels bij elkaar gehou
den en er werd zelfs verteld dat hij een ij
zeren buik had. Daarnaast ging het ge
rucht dat hij de beenderen van een ge
sneuvelde broer altijd met zich
meedroeg. Ook in Zutphen zou hij die
weer tijdelijk begraven hebben. In juli
1813 werd hij overgeplaatst. Na hem
kwamen nog enkele andere commandan
ten. In november van het bewuste jaar
1813 was het commando in handen van
de kapitein "commandant d'armes" La-
tour.
Het garnizoen bestond aanvankelijk
slechts uit enkele "pupillen". Op 7 no
vember trokken er echter enkele honder
den pupillen en douanen uit Münster
door Zutphen, waarvan er zo'n 160 ach
terbleven. Daarnaast rukten ook enkele
dragonders en douanen onder bevel van
luitenant Guillegot de stad binnen, in to
taal zo'n driehonderd man. De opnieuw
georganiseerde nationale garde maakte
het garnizoen compleet. In het laatst van
oktober bespeurde men onrust en vrees
onder de soldaten.
Herhaaldelijk werden er levensmiddelen
gevorderd voor de doortrekkende troe
pen. Toen op 12 november de kozakken
voor Deventer verschenen eiste de Franse
generaal aldaar dat zijn ondergeschikte in
Zutphen hem onmiddellijk een voorraad
goederen zou sturen. De burgemeester
kreeg opdracht om aan die eis van de ge
neraal te voldoen Er werd gevraagd om:
400 hl. tarwe, 6000 kilo rijst, 1200 kilo
kaarsen, 16 varkens, 42 stères hakhout en
3000 kilo aardappelen. Alleen dit laatste
was voorhanden, van het overige kon
men slechts beschikken over: 300 hl.
tarwe, 812 kilo rijst, 490 kilo kaarsen en
5 varkens. Hout was er al helemaal niet.
De generaal kreeg dus niet wat hij wilde
want de burgemeester was bang dat er
een te kort zou ontstaan voor de eigen
bevolking als er, zoals de geruchten wil
den, nóg 1200 man ter versterking in gar
nizoen zouden komen om zo de stad te
gen de naderende vijand te verdedigen.
De spanning was groot, vooral omdat
men niet wist wat er in Deventer aan de
hand was. Er werden gendarmes opgeroe
pen om te proberen nog post naar Deven
ter te krijgen. Enkele dagen later hoorde
Bevrijding van de Fransen
De verovering van Ziotfen op 24 november 1813..
