hun slechte gezondheidstoestand veelal
een regelrecht gevolg was van een on
gecontroleerd kindertal en propageerde
daardoor het belang van geboortenbe-
perking en zij werd voorvechtster van
het neomalthusianisme.
Jacobs signaleerde met gezag de mis
standen waaronder de vrouw uit de
werkende
klasse gebukt ging en bestreed die met
verve, en met succes. Daarbij hadden
zowel de prostitutie als eerbare beroe
pen, die bijvoorbeeld winkelmeisjes uit
oefenden, haar aandacht. Haar speci
fieke inzet voor de arbeidsbeschermende
maatregelen voor expliciet vrouwelijk
winkelpersoneel was echter wel uniek,
daar de noodzaak van zulke bepalingen
volgens haar een algemeen karakter had.
Er was echter een bijkomstigheid: De
wetgever kende sinds 1889 het begrip
vrouwenarbeid. In juridische zin betrof
dit werkzaamheden door een vrouwe-
ijke werknemer van achttien jaar of ou
der verricht in een onderneming. Die ar
beid werd door genoemde arbeidsbe
schermende wetgeving reeds aan grotere
restricties onderworpen dan arbeid door
mannen.
AFGEWEZEN
Parallel met haar inzet voor het licha
melijk welzijn van de vrouw loopt de
strijd voor de geestelijke gelijkstelling
van de vrouw, en de door haar sinds
1883 gevoerde strijd voor het vrouwen
kiesrecht. Zij constateerde namelijk dat
zij niet op de kiezerslijsten werd ge
plaatst, hoewel zij wel aan alle wette-
ijke eisen voldeed die voor het uitoefe
nen van het kiesrecht waren gesteld.
Omdat nu volgens de vigerende wetge
ving de vrouw niet uitdrukkelijk was
uitgesloten, verzocht zij plaatsing op de
ijst van Amsterdamse kiezers. Haar
verzoek werd echter niet ontvankelijk
verklaard en bij de grondwetsherzie
ning van 1887 werd in de omissie voor
zien door het kiesrecht uitsluitend aan
mannelijke ingezetenen te verlenen.
Dat de lijst van oprichtsters van de Ver-
eeniging voor Vrouwenkiesrecht (1894)
Vïr
DrAletta Jacobsde eerste vrouwelijke arts
haar naam bevat wekt dan ook geen
verwondering, en dat zij van 1903 tot
1919 landelijk voorzitster was van dit
gezelschap al evenmin. Ook internatio
naal genoot zij als feministe bekendheid
in de Wereldbond voor Vrouwenkies
recht die zij stichtte (1904) en waarbij
de zaak van het vrouwenkiesrecht ook
een internationaal karakter kreeg.
Sinds 1899 kreeg eveneens het vredes
werk haar ruime aandacht, resulterend
in het internationaal vrouwenvredes
congres 1915 in Den Haag. Van
1912 tot 1927 was Jacobs bovendien
lid van het hoofdbestuur van de liberale
Vrijzinnig Democratische Bond, de Vrij
heidsbond, die het algemeen kiesrecht
propageerde.
ROLLENPATROON
In de samenlevingen wordt de positie
van de vrouw ten opzichte van de man
gekenmerkt door een systeem van
ideeën en voorstellingen die bijna altijd
geworteld zijn in de overlevering, in re-
igie of mythen, en zelfs in 'vermeende'
wetenschap. (Zie "Zutphen" 2001-4
blz. 79)
