Akke Reeskamp-van Dam
De Werkgroep Wonen in de Wijk de Hoven heeft van zich doen horen via twee
exposities in 2001Leden van deze werkgroep zijn echter ook actief op het gebied
van archiefonderzoek met betrekking tot de Hoven. Eén van deze leden heeft zich
verdiept in een werkgelegenheidsproject dat in de Hoven gesitueerd lag. Het is
onderstaand verhaal over de Sprabanen.
Gedurende de jaren dertig van de vorige
eeuw heerste er zowel in Amerika als in
Europa een grote economische crisis.
Ook in Nederland was de werkloosheid
groot.
Gesteund door rijkssubsidie werden in
een groot aantal steden en dorpen de
zogenaamde werkverschaffingsprojecten
voor werklozen ontwikkeld. Bekende
(landelijke) voorbeelden zijn de aanleg
van het Amsterdamse Bos bij Amster
dam en - dichterbij huis - het Twenteka
naal.
Ook in Zutphen werden verschillende
werkverschaffingsprojecten uitgevoerd,
o.a. het normaliseren van de Polbeek,
het opruimen van een trambaan, het
egaliseren van bouwgronden aan de
Deventerweg, het ophogen en verhar
den van de paden in het Coenenspark
door stenen tot gruis te hakken, het ega
liseren en ophogen van strooisellanden
bij de Pol en aan de Kijfsd ij kenDe
werkzaamheden aan de Kïjfsdijken
dienden als voorbeeld voor het project
Sprabanen, cultuurtechnisch gezien was
het hetzelfde werk.
Sprabanen is de oude kadastrale bena
ming voor een stuk land dat al wordt
vermeld in 1 646 en 1 647. Spra is de
Nederrijnse naam voor spreeuw, baan is
in dit geval een terrein waar deze vogels
gevangen werden. Spreeuwen, vinken
en andere vogels golden vroeger als lek
kernij.
Het gebied Sprabanen bestond uit een
lage waard, een aaneengesloten com
plex gemeentegronden ten noorden en
westen grenzend aan de oude IJsselarm
en de Hoendernester Beek; ten oosten
aan particuliere gronden en ten zuiden
aan de spoorlijn Zutphen-Apeldoorn.
Het Sprabanen-project was een twee-ja
renplan en bood werk (in arbeidsloon
uitgedrukt) aan 200 mensen onder de
rook van de stad. Dit hield in dat de te-
werkgestelden op eigen gelegenheid
naar het werk konden gaan. Zo werden
vervoerskosten bespaard.
Het plan hoefde niet in zijn geheel te
worden uitgevoerd, het kon ook in ge
deelten, afhankelijk van de beschikbare
gelden.
In het voorstel van 19 september 1934
aan het college van burgemeester en
wethouders van de gemeente Zutphen
stond, dat de aan steun uitgekeerde
Rijksverschaffingsgelden betekenden dat
er niets terug werd ontvangen. Wel zou
den deze onproductieve strooisel- en
rietlanden door de aanleg tot goede cul
tuurlanden, in waarde stijgen.
Het hoofddoel was echter werkver
schaffing aan werklozen. Geadviseerd
werd direct met het werk te beginnen
81
Het Sprabanen-project, werkverschaffing
In de Hoven