Dineke van Krimpen
In een poging de schilder van de ge
brandschilderde vensters van de Nieuw-
stadskerk op te sporen, zocht ik in de
vijftiende-eeuwse rekeningen. Bij een
bepaalde zin stond ik wat langer stil:
een uitgavenpost van de overrentmees-
ter van het jaar 1464/1465. Onder het
hoofdstukje Van ghemeyne onrade - of
wel 'algemene kosten' - stond dat een
glazenier werd uitbetaald voor de repa
raties van vensters die hij voor de stad
had verricht. Derick IJesert krijgt voor
diverse herstelwerkzaamheden betaald,
en daarna staat er: Item noch van stop
pen ende vanden 6 vinsteren opden
Vleysshus [de huidige Burgerzaal] ende
van dess grote schepenenhus gestoppet
ende vart van anderen vinsteren gestop
pet die gebraken
worden vanden groten winde - to samen
3 rinssche gulden.
Die woorden "die gebraken worden
vanden groten winde" gaven, dwars
door de boekhouding heen, ineens een
beeld van het dagelijkse leven.
Je gaat dan verder zoeken. Bijna van
zelfsprekend. In de Stadsbibliotheek
staan de 4 verschenen delen Duizend
jaar weer, wind en water in de Lage
Landen van J. Buisman. Bij het jaar
1465 staat vermeld:
Storm en regen beheersen de nacht
van vrijdag vóór St.-Catharina [24 no
vember] 1464. Daardoor drijft de "Of-
fringavvierster Zijlbij Sneek weg.
Ook in Arnhem wordt deze storm ge
signaleerd. Op dezelfde dag woedt er
noodweer boven Nürnberg en andere
plaatsengepaard gaande met wind
stotenonweer en hagel. Doch dan
komt er een einde aan de periode met
onstuimig weer en gaat het winteren.
En óf het gaat winteren! In januari
1465 liggen de Berkelwatermolens
stil. Door de strenge vorst is er geen
water meer. Het brood bevriestzelfs
de wijn. De Emperbrug breekt door
de ijsgang. Deze IJsselarm heeft na
melijk zoveel water dat dat kan.
Maar om niet te ver van het verhaal te
raken: de herstelwerkzaamheden zullen
enige tijd in beslag hebben genomen. Er
is ook nog betaald voor een raam in
Arnhem, want er staat bij: "noch 2 rijder
gulden van enen vinster dat onse stat
toe Arnem geschenckt hef ft"
Die zijwegen in het onderzoek zijn heel
leuk. Onverwachts kun je zo'n zijweg
inslaan bij het zoeken in de tijd. Af en
toe voel je een windje in de rug, maar -
eerlijk is eerlijk - vaak ook tegenwind.
Zo is de glasschilder nog altijd niet ge
vonden. De zoektocht door de tijd gaat
verder.
Dineke van Krimpen is werkzaam bij de Archeolo
gische Dienst van de Gemeente Zutphen.
69
Gebroken glas en een stormachtige tijd
