Pieter van Wissing
Wie zich in een verklaard oranjegezind gewest als Gelderland in het laatste kwart
van de achttiende eeuw als patriots auteur wilde laten geldenhad het gezien de
strenge censuur niet gemakkelijk. Een van die auteurs woonde in Zutphen. Hij
was ervan overtuigd dat Oranje en zijn cabale gewapenderhand bestreden moest
worden om de ware vryheid te bereiken. Er zijn van hem twee gedichten bekend.
Het ene - vol nieuwerwetse vrijheidsdrang - werd op gerechtelijk bevel verbrandhet
andere moest hij publiekelijk intrekken. Fragmenten uit het leven van Engelbert
Caspersgelegenheidsdichter.
In het bekende patriotse weekblad De
Politieke Kruyer (Amsterdam 1 781 -1 787)
nam redacteur Christiaan Hespe in een
juninummer van 1787 een brief van
Audax op, dat als inleiding op een bijge
voegd gedicht van zekere Engelbert Cas
pers diende'. Wie zich achter dit pseu
doniem Audax (vermetele) schuil hield is
mij niet bekend. Maar hij was wel een
van de Gelderse correspondenten van
De Politieke Kruyer en de Post van den
Neder-Rhyn (Utrecht 1 780-1 787), week
bladen die vanuit patriots gezichtspunt
regelmatig over Gelderland berichtten.
Kortstondig verscheen de patriotse
Zutphensche Courant totaal zeven af
leveringen in 1783-1784 met onder
brekingen) bij Henricus van Bulderen
(1 718-1 794) in de Korte Hofstraat 'daar
de Engelsche Boekhandel uithangd' die
moeite had zijn krant in een politiek-
vijandige omgeving te blijven uitgeven2.
Nog op 22 april 1 786 werd een afleve
ring van de Post van den Neder-Rhyn te
Arnhem in het openbaar verbrand, om
dat daarin de vervroegde invrijheidsstel-
ling van een moordenaar was bekriti
seerd. Patriots of liever anti-stadhouder
lijk nieuws over Gelderland moest dus
vooral in periodieken en kranten buiten
Gelderland gebracht worden. Wie perio
dieken en kranten van welke politieke
signatuur dan ook wilde lezen, was aan
gewezen op koffiehuizen en herbergen.
Daar lagen ook talloze pamfletten,
gedichten en andere publicaties waarin
opgekropte gemoederen geventileerd
werden, voorzover ze niet in beslag
waren genomen. Daar had ook het ge
wraakte werk van Caspers uit 1 784
moeten liggen, maar het zou Zutphen
dus via een omweg over Holland
bereiken.
Over hem is niet veel bekend: Engelbert
Caspers werd op 3 april 1 739 te Zutphen
gedoopt als zoon van Jochem en Anna
Berendina Schaap. Op 18 februari 1 753
huwde hij er de Zutphense Maria Marga-
retha Jongelings. Een jaar later betrokken
zij een huis (bestaande uit drie wonink
jes in de Rodetorenstraat. Maria moet
voor 1 764 overleden zijn, want Caspers
huwde op 16 mei van dat jaar als we
duwnaar met Dirkje [Derkje] Hasselo
(gedoopt 21 oktober 1 733), het zes jaar
oudere zusje van de straks te bespreken
Zutphense gemeensman en plaatsver
vangend rentmeester van het Heer
Hendrikshuis, Jan P(i)eter Hasselo.
Engelbert en Dirkje verhuisden in de
zelfde maand naar de Nieuwstad, nadat
ze in april hun huwelijkse voorwaarden
hadden laten vastleggen.
11
'AI weder wat nieuws van de Geldersche
tieranrsy' (1)
Uit het leven van de ybraave AutheurEngelbert Caspers
