graaffunctie, dus van de dodenakker,
maar ook door de veranderende func
ties van de bebouwing rond dat kerk
hof: van kapittelimmuniteit werden het
kannunikenhuizen, vandaar ging het
via burgerlijke woonsteden weer naar
bestuurlijke functies; het stadhuis is
een kwartslag gedraaid, en het grafelijk
hof, waar alles om begonnen was, is
geheel verdwenen; er is geen vismarkt
en geen stadspoort meer, en de haven
voor die poort heeft haar handelsfunc
tie verloren; de adel houdt het ook a
voor gezien, alleen juristen lopen nog
steeds bij bosjes op het plein rond -
maar in een oud bestuurscentrum als
Zutphen vormen die, samen met de
kerk, dan ook de rode lijn door de ge
schiedenis;
zoals we de kerk thans zien heeft ze
dus weinig meer gemeen met de mid
deleeuwse ruimte erin en eromheen,
en toch bekleedt ze symbolisch de
zelfde plaats, helpt ze ons de stad te
beleven als een stad met geschiedenis,
geeft ze historisch en esthetisch diepte
aan het stedelijk bewustzijn en laat ze
zien dat alles wat mooi is en genot
geeft tijd nodig heeft om te groeien.
Het is een misvatting te denken dat ge
schiedschrijving geen emoties mag tonen.
Bij de uitoefening van hun ambacht moe
ten de historicus, de archeoloog en de
kunsthistoricus weliswaar zuiver en
streng te werk gaan, legenden van gege
vens onderscheiden, wensdenken van de
resultaten van kritisch onderzoek schei
den. Maar in het verhaal dat ze vervol
gens op grond van hun onderzoek gaan
vertellen mag, ja moet iets van hun bezie
ing meeklinken, van hun empathie, hun
invoeling in het verleden, in wat mensen
van toen bezielde om hun geloof mate
rieel gestalte te geven in zo'n prachtige
en kostbare kerk, om hun stad te verbeel
den in dat bouwwerk met zijn vele func
ties. De Sint-Walburgiskerk staat - nee,
niet als een huis, want huizen zijn ver
gankelijk - maar als een kerk, een mate
rieel en tegelijk symbolisch gebouw dat
de continuïteit en de geestelijke waarden
29
