bestuderen? Wat zet dat voor zoden aan
de dijk? Wat verheldert dat over de pro
blematiek of over de stad zelf? En zo niet,
wat blijft er dan voor de geschiedschrijver
over? Lokaal beleid op het gebied van de
ruimtelijke ordening, van industrialisatie
en woningbouw, van openbaar gedrag, of
monumentenbescherming? Maar zelfs dat
wordt in hoge mate door de gewestelijke
overheid, vanuit Den Haag of zelfs Brus
sel gestuurd.
Daarom blijven veel stadsgeschiedenis
sen ook zo onbevredigend in hun behan
deling van de laatste twee eeuwen.
Meestal wordt het dan alleen nog span
nend zo gauw de oorlog en de bezetting
aan bod komen. Dan zien we, net als in
de middeleeuwse geschiedschrijving, de
burgers als groep weer handelend optre
den ten gunste van hun lokale gemeen
schap, vanuit ideeën en waarden die de
moeite van het verdedigen waard zijn,
waarvoor men zich collectief inzet, en
die dan ook kenmerkend zijn voor het
zelfbesef, de identiteit van de stadsge
meenschap. Niet voor niets spreekt de
herdenking van de individuele offers die
toen voor de gemeenschap zijn gebracht,
en van de vormen van groepsverzet, ook
jongeren aan die verder geen boodschap
aan de oorlog hebben: ze herkennen er
zoiets als een gemeenschapsgevoel in
waar ze - soms tegen wil en dank - trots
op kunnen zijn, dat een stimulans voor
hun eigen meningsvorming en handelen
is, en dat een referentiekader voor hun
plaats in de samenleving vormt.
Dat het ook anders kan bewijst overigens
het onvolprezen hoofdstuk dat Bert
Looper in Geschiedenis van Zutphen uit
1989 aan de 19e eeuw wijdde. Hij
noemde dat terecht de Vergeten eeuw',
maar sinds hij zijn hoofdstuk schreef kan
die term beter in het vergeethoekje belan
den. Het is een magistrale analyse, vanuit
oorspronkelijk Zutphense bronnen van al
lerlei aard en kaliber, van de interne ont
wikkeling van de stad en van haar plaats
in Nederland gespiegeld aan gewestelijke
en nationale problematiek. In kort bestek
Een tekening in druk van de Waiburgiskerk, nu in alle pracht herrezen na de grote restauratie die
in mei 1997 werd afgerond. Hier is de toren nog zonder de in 1948 door brand verloren gegane
spits.
53
if/*ti I -
