was aan de grootte en daarmee aan het
welstandsniveau. Het aantal schoorstenen
was toch al beperkt. Alleen keuken en
woonkamer hadden er gewoonlijk een.
Maar veel mensen woonden in een
woonkeuken, ze hadden slechts één
woonvertrek. Vinden we twee schoorste
nen, dan wijst dat dus al op een zekere
welstand. Zo'n persoon is kennelijk in
staat er een aparte woonkamer op na te
houden, als hij de tweede schoorsteen
tenminste niet voor zijn bedrijf gebruikte
- maar die staan apart aangegeven: de es
sen, smidsen, bakovens, brouwketels e.d.
Bij drie schoorstenen kunnen we zeker
van enige luxe spreken. Drie schoorste
nen wezen op de aanwezigheid van een
groot huis, want niet alle kamers hoefden
verwarmd te zijn. Vier schoorstenen en
meer vinden we eigenlijk alleen bij de
gezeten middenstand, de leden van de
magistraat en de officieren van het garni
zoen, die veelal in de grote geconfis
queerde gebouwen van de kloosters of
het kapittel woonden. Wanneer we al die
gegevens op een rij zetten, krijgen we
een mooi beeld van de welstandspira
mide op dat moment in de stad. De adel,
enkele grote ondernemers, de betere mid
denstand, de stadsbestuurders en de offi
cieren staan duidelijk bovenaan. De rest
volgt daaronder, vaak ver daaronder.
Behalve in de welstand geeft de lijst ook
enig inzicht in de beroepen die in de stad
worden uitgeoefend, en dat zowel recht
streeks als onrechtstreeks. De gebruikers
van brouwketels, bakovens, smidsen e.d.,
zijn namelijk onmiddellijk als zodanig
herkenbaar. Brouwers, grof- en fijnsme
den, slotenmakers, zilver- en goudsme
den, bakkers, tichel- en pannenbakkers,
azijn- of brandewijnstokers kunnen we
dus met grote waarschijnlijkheid identifi
ceren, want we mogen aannemen dat
men niet voor een stookplaats werd aan
geslagen als men hem niet gebruikte.
Daarnaast vinden we nog heel wat onbe
doelde informatie, zo vaak namelijk aan
de persoonsnaam een beroepsaanduiding
wordt gekoppeld om identificatie moge
lijk te maken. Bijvoorbeeld 'Berent Men-
Aan de straat
kant zie je
alleen maar
een opgeknap
te rij monu
mentale
pandenmaar
daarachter
staat vanaf
7 999 een
nieuw stad
huis. Het
hoekpand is
verdwenen
net als een van
de monu
menten en een
achterhuis
(links van de
afgeknotte
toren).
Uiteraard ook
de 'schoenen
doos', waar
vroeger o.a.
burgerzaken
zetelde.
v
63
il
-
w
m
