in 1843 werd geopend.
Deze eerste "Staatsspoorweg" werd aan
vankelijk ook van rijkswege geëxploi
teerd. Er moest echter geld bij, zodat de
staat van verdere exploitatie afzag. In
1845, toen de lijn tot Arnhem klaar was,
nam de met Engels kapitaal gevormde
"Nederlandse Rhijnspoorweg Maatschap
pij" de exploitatie over.
Het ligt voor de hand dat de staat na deze
ervaring niet bereid was de exploitatie
van de bij de wet van 1860 ingestelde
spoorlijnen zelf ter hand te nemen.
Daarom werd in 1863 de "Maatschappij
tot Exploitatie van Staatsspoorwegen" op
gericht, die van de elf in de wet ge
noemde spoorlijnen er tien in exploitatie
zou krijgen. Eén lijn, namelijk Den Hei
der-Amsterdam, werd aan de Holland-
sche IJzeren Spoorweg-Maatschappij toe
gewezen.
Zutphen kreeg dus bij de eerste spoorlijn,
die de stad aandeed, met deze "Mij. tot
Expl. van Staatsspoorwegen" - kortweg
SS genoemd - te maken.
Nu was in cle wet van 1860 ook vastge
legd dat er aan de staatsspoorwegen sta
tions gebouwd zouden worden volgens
vijf standaard typen, aangeduid met 1 e
t/m 5e klasse.
Aan staatslijn A (Arnhem-Leeuwarden),
kwam slechts één station van de 1e
klasse, namelijk in Zwolle. Voor Zutphen,
Deventer en Meppel waren stations van
de 2e klasse voorzien, Steenwijk en
Leeuwarden moesten het met de 3e
klasse stellen en de kleinere plaatsen aan
deze lijn, in onze regio Dieren, Brummen
en Gorssel, kregen het kleinste type.
Maar voor Zutphen dus - althans de eer
ste jaren - een station van de 2e klasse. Er
was slechts één perron, direct tegen de
achterzijde van het gebouw. Zo'n perron
heet in het taaleigen van 1865 een "trot
toir". Boven dit perron was een overkap
ping aangebracht, van het type, dat nu
nog in Apeldoorn te zien is. Die overkap
ping heette "marquise". Maar we moeten
nog even terug naar de tijd voor 1860.
Al in 1858 keek het gemeentebestuur
vooruit naar de tijd dat Zutphen aange
sloten zou zijn aan het landelijk spoor
wegnet.
In het jaarverslag van dat jaar werd na
melijk geconstateerd dat de geringe
breedte aan het begin van de Marspoort
straat (aan de IJsselkant cius) nu niet meer
hinderlijk was, maar dat wanneer er een
station van de spoorweg in de nabijheid
De overkapping van het eerste - en oorspronkelijk enige - perron. (Foto: Collectie Stedelijke Mu
sea Zutphen)
20
