Henk Dy km an Dit artikel over de bevrijdingvooral van Leestenmaar ook van Warnsveld en Zutphen is een bewerking door Christiaan te Strake van een veel uitgebreiderniet gepubliceerdEngelstalig artikel van Henk Dykman onder dezelfde titel. Henk Dykman maakte de bevrijding van Leesten op 4 april 1945 mee als zoon van het hoofd van de christelijke school van Leesten. Na de oorlog emigreerde hij naar Canada. Daar kwam hij in contact met zijn bevrijdersde Stormont, Dundas and Glengarry Highlanders [Glens], een al sinds de 18e eeuw bestaand regiment dat deel uitmaakte van 9e Canadian Highland Brigade van de 3e Infanterie Divisie van het Ie Canadese Leger. Nog regelmatig bezoekt hij reünies van dit en andere regimenten en doet hij onderzoek naar de gebeurtenissen van april 7 945, zowel in Canadese als in Nederlandse archieven. Zo maakte hij gebruik van de zoge naamde War Diaries van de regimenten. Naast deze geschreven bronnen heeft hij ook veelvuldig gebruik gemaakt van persoonlijke herinneringen van Canadese be vrijders en de door hen bevrijde Nederlanders. Inleiding Bij de bevrijding van Zutphen, Warnsveid en omgeving zijn in totaal vier Canadese infanterieregimenten betrokken geweest. Daarnaast heeft nog een aantal regimen ten tanks, artillerie en genie ondersteu ning verleend. Naast de Glens hebben de North Nova Scotia Highlanders (ook 9e Brigade) een rol gespeeld vooral bij de bevrijding van Warnsveld, Leesten en zuid en zuid-oost Zutphen. Het noorden, noord-oosten en het centrum van de stad Zutphen werden voornamelijk bevrijd door twee regimenten van de 8e Brigade, te weten het North Shore Regiment of New Brunswick en het Franstalige Regi ment de la Chaudière. Het zijn vooral de Glens geweest die bij de slag om Leesten een relatief groot aan tal manschappen verloren hebben. Hoe wel de gebeurtenissen rond Zutphen in geen verhouding staan tot die van vlak na D-day in Normandië, is voor alle betrok ken militairen, zowel Canadese als Duitse, èn voor de plaatselijke bevolking de slag om Leesten en Zutphen een be langrijke geweest. Zo sneuvelden naar schatting alleen al vijftig Canadezen. De bezetters, die de geallieerden ver wachtten vanuit het westen, dus van over de IJssel, waren totaal niet ingesteld op een aanval vanuit het zuiden en het oos ten. Alle verdedigingswerken, loopgraven en bunkers, waren praktisch onbruikbaar geworden doordat ze de verkeerde kant op gericht waren. Toch was de tegen stand bij Zutphen fel. Dit kwam vooral door het verzet van een groep van zeer jonge Duitse militairen (een bataljon pa rachutisten in opleiding) die kort tevoren in Zutphen gestationeerd waren. De opmars Op 24 maart waren de eerste Canadezen bij Rees, in Duitsland, de Rijn overgesto ken. Ze hadden de opdracht om van daar naar het noorden op te trekken en het Nederlands grondgebied ten oosten van de IJssel en de Veluwe te bevrijden. Daar voor waren alle vijf Canadese divisies sa mengetrokken. De Achterhoek is de enige streek in Europa geweest waar het hele Canadese grondleger in korte tijd door heen trok. De 3e Divisie nam Emmerich in en kwam bij 's Heerenberg ons land weer binnen. Via Zeddam en Wehl ging 2 De Glens in Leesten

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Zutphen (vanaf 1982) | 1995 | | pagina 4