kenhuis, omdat hij per se bij zijn patiën
ten en staf wilde zijn. Op dat moment
staakten beide zijden korte tijd het vuur.
Uit het feit dat de dokter veilig terug kon
keren naar het ziekenhuis concludeerden
de Canadezen dat er op dat pad geen
mijnen waren. Een carrier met een zwaar
machinegeweer reed daarop de tuin van
het Graffel in en kon het Duitse vuur ef
fectief uitschakelen. Maar de slag om
Leesten was nog niet beëindigd, 's Nachts
waren nog vijandelijke patrouilles actief
in Leesten. De Glens bleven voorlopig bij
de school om bij te komen van een lange
dag felle strijd. De daadwerkelijke bevrij
ding van het gebied oostelijk van de
school, van het kerkhof en van Het Groot
Graffel was een taak voor de North Nova
Scotia Highlanders. Die strijd duurde nog
de hele nacht. De familie Dijkman sliep
vlakbij, bevrijd, door al het oorlogsru
moer heen.
De North Nova Scotia Highlanders
en de bevrijding van Warnsveld
De 4e april begon slecht voor de North
Novas. Aan de IJsseldijk bij Bronkhorst
kwamen ze onder vijandelijk mortiervuur
te liggen en verloren drie kameraden.
Later op de dag werden ze afgezet in de
buurt van restaurant De Boggelaar bij de
hoofdweg van Vorden naar Zutphen. Er
zou ondersteuning komen van de tanks
van de Sherbrooke Fuseliers maar die
werden opgehouden bij Leesten (zie bo
ven). Zij kregen de opdracht op te trekken
naar het noorden in de richting van
Warnsveld en Zutphen. De opmars was
moeilijk vanwege allerlei barricades die
waren opgeworpen. Men stuitte bij de
boerderij Pieperij, bij het kerkhof, bij de
boerderij Klein Graffel en bij Het Groot
Graffel op zware tegenstand. In de buurt
van het kerkhof had enkele dagen eerder
een verkenningsregiment ook al proble
men gehad. Er werd gevochten tussen de
grafstenen. In een klein gebouwtje werd
een aantal doden gevonden, maar tussen
de lijken bleek zich ook nog een aantal
Duitsers verborgen te hebben. Zij werden
krijgsgevangen gemaakt, daarbij ver
wondde een van de gevangenen nog ser
geant Russell Jackson, die met 25 man
het kerkhof had betreden. Ongeveer de
helft van deze Canadezen was na de
strijd om het kerkhof nog in staat om te
vechten. [In het voorjaar van 1990 be
zocht Jackson het kerkhof in Warnsveld
samen met de burgemeester. Groot was
alom de verbazing toen hij nog precies
een aantal door kogels beschadigde graf
stenen kon aanwijzen; CTS.]
De Canadezen trokken verder door het
bos en kwamen vervolgens terecht op het
terrein van Het Groot Graffel. Het terrein
en de gebouwen, die voor een deel
zwaar beschadigd waren, werden zorg
vuldig uitgekamd. Daarbij moest zeer
voorzichtig opgetreden worden, omdat
zich in het ziekenhuis nog een groot aan
tal psychiatrische patiënten bevond met
hun verzorgers. De aangetroffen Duitse
soldaten, die niet gesneuveld waren, wer
den krijgsgevangen gemaakt. Vroeg in de
morgen van de 5e april konden de ver
pleegsters in alle rust samen met hun be
vrijders over het terrein lopen.
Een andere compagnie van de North No
vas, die via de Weerstraat op de Lochem-
seweg was gekomen om naar Warnsveld
te gaan, ondervond geen noemenswaar
dige problemen. Die ontstonden pas bij
Huize 't Velde, waar de hoofdweg vanuit
Vorden op de weg uit Lochem uitkomt.
Verderop, vlak bij Hotel De Kap, hadden
de Duitsers in een eik een platform ge
bouwd met daarop een dubbelloops 20
mm snelvuur kanon. Van daar bestreken
zij de belangrijke kruising. De strijd ging
enige tijd op en neer bij Het Jachthuis.
Nadat er Engelse versterkingen, in de
vorm van crocodiles waren verschenen
was het pleit gauw beslecht, dit was de
laatste zware strijd om Warnsveld. In de
loop van de middag van 5 april 1945 was
heel Warnsveld bevrijd. Bij de strijd om
Warnsveld verloren 5 North Novas het le
ven en raakten er 25 gewond. De doden
werden op 7 april door hun kameraden
begraven, met doodgraver Antoon Den
kers als ooggetuige, op het kerkhof van
Warnsveld.
9
