godsdienstige element bij de Zwolse broe
derschappen en gilden duidelijk herken
baar. Tekenend is in dit verband dat de
beide oudste bekende Zwolse gilderegle-
menten aangetroffen zijn in een zuiver
kerkelijk archief. De oorsprong van de la
tere gilden zal dan ook voor wat Zwolle
betreft in religieuze broederschappen ge
zocht moeten worden.
Over Zutphen weten we over de oor
sprong minder. Er zijn wel aanwijzingen
in de richting, dat ook in Zutphen de oor
sprong van de gilden in religieuze broe
derschappen moet worden gevonden.
Ook bij de Zutphense schoenmakers is in
1377 sprake van het gemeenschappelijk
vieren van de naamdag van hun patroon
heilige {4. Evenzeer is er bij de meeste
Zutphense gilden in de 14e eeuw sprake
van entreegelden die bestonden uit was,
bedoeld voor kaarsen in de kerk5S. Maar al
heel vroeg heeft in Zutphen een splitsing
plaats gevonden en ontstonden er naast
de ambachtsgilden genootschappen zoals
de Anthoniusbroederschap - ook wel gil
de genoemd - die louter een religieus ka
rakter droegen !6.
Een godsdienstige oorsprong van de
Zutphense gilden valt - anders dan in
Zwolle - uit de thans ter beschikking
staande archiefstukken niet te bewijzen,
maar is wel waarschijnlijk.
Bekijken wij nu het politieke aspect van
de gilden. Even zag het ernaar uit dat de
Zwolse gilden politieke invloed zouden
krijgen. In de jaren 1413-1416 maakte na
melijk naast schepenen, raad en meende
ook het college van 'oldermannen' van de
gilden deel uit van het stadsbestuur*7. Na
de contra-revolutionaire coup van Lucie-
nacht 1416 verdween echter de politieke
zeggenschap van de gilden,
n Zutphen horen wij daarover in de 15e
eeuw niets. Wel bepaalde het Zutphense
stadsbestuur in 1446 dat de gilden tijdens
hun vergaderingen alleen maar gildeza-
ken mochten bespreken.
c
CV! TK i
se
a i v \Pv> ""Tm fl
nt t
o n ff v
a vi
fC vS »n
si
3
5
nt%
Si i>\%
m
ttS'
c tft
T'h l
IT-
V
eij Stj
30
X
X
yyix
KiW
1%
<.sv
V..
if
O
■S
y-,
c(
1
i
Bf-
KV
a;i
c i
f
«Willis
p,
3
