naar zo'n vermelding, begonnen
met het jaar 1488, leverde een
flinke rij van 23 schenkingen op
bij eerste missen. Daaronder
een predikheer uit het klooster
en drie franciscanen, die naar
Galileeën aan de Warnsveldse-
weg gingen. De naam Ten
Oever komt niet voor; wel alle
bekende Zutphense families als
Kreynck, Schimmelpennink,
Yseren, Van Vreden. Er zijn
twee priesters waarvan de fami
lienaam niet werd genoemd:
'des costers sohne' (1497) en
'griffiers sohne' (1512).
Als met 'griffier' de stadssecre
taris wordt bedoeld was die
zoon niet Johannes ten Oever.
Secretaris sinds 1503 was name
lijk Meester Dire van Steenre.
Zijn zoon Andreas werd inder
daad kanunnik en deken. Blijft
eventueel over de kosterszoon.
Wat verder de voorstelling op de
memorietafel betreft: De bis
schop die werd afgebeeld is
zonder speciaal attribuut, afge
zien van het kruis. Dat maakt
het moeilijk hem te plaatsen.
Hij heeft geen kromstaf maar
een kruisstaf. Er lijken twee mo
gelijkheden in aanmerking te
komen. De kruisstaf zou kunnen
verwijzen naar een aartsbis
schop. Die had het recht in pro
cessies een kruis voor zich uit te
laten dragen met het corpus
naar zich toe gericht. Als be
kend was op welk altaar Johan
nes ten Oever als vicaris diende
was de aartsbisschop mis
schien te identificeren. Aange
zien het aantal bisschoppen aan
wie een vicarie was gewijd zeer
beperkt is - de meeste van de
35 altaren waren van apostelen,
martelaren, of vrouwen - lijkt
een keus te moeten worden ge
maakt tussen St Nicolaas,
St Olaf en St Lambertus.
De Noorse St Olaf wordt altijd
als koning afgebeeld met scepter
en rijksappel. St Lambertus
wordt meestal afgebeeld met
een bisschopsstaf, plus een
boek, een pijl, een lans of soms
met een beer en hij draagt om
de schouders de zgn. 'rationale'
die aan vorst-bisschoppen van
Luik zijn voorbehouden. Blijft
over St Nicolaas. Hij had in
Zutphen al een altaar in 1302
en nog steeds in 150017. Mocht
blijken dat een van de kanunni
ken vicaris op het altaar van
St Nicolaas is geweest dan zal
deze zijn bedoeld.
Een tweede, en meer waar
schijnlijke mogelijkheid is dat de
H. Philippus werd afgebeeld.
Zijn attribuut is een kruis18.
Als ergens een complete rij
apostelen wordt afgebeeld is de
apostel met het kruis Philippus.
Hij staat, met kruis en in dezelf
de kleding als hier, afgebeeld op
het schilderij door Joos van
Cleve: De dood van Maria
(München; Alte-Pinacotheek;
reproductie onder andere bij
G. Knuttel (zie noot 18). Engel-
bert Kirschbaum S.J. vermeldt
bij de iconografie van Philippus:
Vor allem als individuelies Attri-
but das Kreuz oder der Kreuz-
stab, beide werden ab Ende des
13. Jahrhunderts geradezu obli-
gatorisch. Der haufig vor-
kommende Kreuzstab lauft im
Vorkommen mit den übrigen
Kreuzvarianten synchron, um
ab Ende des 15. Jahrhunderts
zunemend zu dominieren19.
Daarbij komt dat Philippus de
zelfde feestdag heeft in de kerke
lijke kalender als Walburgis: nl.
1 mei. Op die dag telden de af
laten die men in de Walburgis-
lcerk kon halen dubbel en het
gaat hier om een memorietafel.
Een identieke afbeelding van
een bisschop met een kruisstaf
staat afgebeeld als illustratie bij
het boek Genesis van de hand
schriftbijbel van de Meester van
Evert Zoudenbalch20. Deze was
in 1460 kanunnik van de
Utrechtse kathedraal en gaf op
dracht tot het maken van die
bijbel. De kunstenaar is naar de
opdrachtgever genoemd. Bij de
uitbeelding van de zeven schep
pingsdagen uit Genesis staat
Evert Zoudenbalch in een acht
ste miniatuur afgebeeld als op-
62
