gaat het kapittel tijdens de ves
pers naar de bron (die zich tra
ditioneel in de crypte bevond,
en in de Walburgskerk waar
schijnlijk ook) onder het zingen
van antiphonen die bij de dag
horen, bezingt daar het water en
het licht (dat in de Paaswake
was gewijd en ontstoken) en
gaat onder het zingen van enke
le antiphonen weer naar het
koor terug.
Vóór de kanunniken en choriso-
cii naar hun plek in het koor
gingen om er de getijden te zin
gen hielden zij een korte statio
(samenkomst) ergens in de kerk,
vanwaar zij in processie naar het
koor gingen. Waar ze deze statio
hielden is niet duidelijk, in ieder
geval niet in de crypte. Mogelijk
ergens in de buurt van de sacris
tie of in het benedenkoor (vie
ring) In het antiphonarium
wordt aangegeven wanneer de
statio op een bijzondere manier
gehouden wordt, namelijk op
het feest van Maria ten Hemel
opneming (15 augustus), of
wanneer zij vervalt, bijvoorbeeld
vóór de vespers van Sacraments
dag.
Een bijzonder gebruik was een
kort vraag- en antwoordspel op
Hemelvaartsdag. Nadat de pro
cessie die vóór de mis werd ge
houden terugkwam in het mid
den van de kerk, werden enkele
antiphonen en gedeelten van re
sponsoria gezongen die tezamen
een vraag- en antwoordspel
vormden. De inhoud daarvan
had betrekking op het gebeuren
van Hemelvaart. De celebreren
de priester speelde - staande op
de trappen naar het hoogkoor -
de rol van Christus, het koor die
van de apostelen. Zij smeekten
Christus om te blijven, Hij ant
woordde met de belofte van de
komst van de Heilige Geest. Het
geheel vond plaats precies onder
de schildering van Hemelvaart
in het oostelijk gewelfvak van de
viering.
De crypte werd - zoals aangege
ven - gebruikt voor bijzondere
plechtigheden (lijdenstijd, zoals
in Deventer?). Op een aantal
vaste dagen per jaar werd er de
mis gelezen door speciaal aange
wezen priesters: de krofteners
(kroft crypte)Dit waren vol
gens een document uit 1483 de
vier hoogfeesten in het jaar, de
grote feesten van O.L. Vrouwe,
en enkele andere feestdagen, in
totaal ongeveer 20 keer per jaar.
De aangewezen priesters kregen
daarvoor een vergoeding, die
betaald werd door de moeder
overste van het klooster het
Rondeel.
Een aantal keren per week werd
in de namiddag door kanunni
ken, chorisocii en vicarissen het
lof gezongen. Dit gebeurde vol
gens een document uit 1450 on
dermeer in het benedenkoor
(medio ecclesiae, midden van de
kerk) op alle Mariafeestdagen,
op alle zaterdagen en op alle da
gen in de vastendagen behalve
in de lijdensweek om vijf uur
's middags. Dan volgt een be
schrijving van de plechtigheid,
waaruit blijkt dat ervoor geluid
wordt en dat er op het orgel ge
speeld wordt (voorzover mij be
kend de oudste vermelding van
het orgel in de kerk). Uiteraard
krijgen de deelnemers een pre
sentiegeld, dat betaald wordt uit
de opbrengst van de verkoop
van een lijfrente aan Andries
Iseren.
Het benedenkoor vervulde een
belangrijke rol in de eredienst.
Het was de plaats van het altaar
van het H. Kruis, dat diende als
parochiealtaar. Het was ook de
vaste plaats voor de jongens van
de kapittelschool die het koor
vormden en die bij de getijden
en de mis moesten helpen zin
gen. In de westelijke helft van
de viering hing de grafkroon bo
ven de tombe van de graven van
Zutphen. Hier werden ook com-
mendatio's (een korte plechtig
heid bestaande uit het zingen
van enkele psalmen en het zeg
gen van enkele gebeden) gehou
den door de vicarissen en leden
van de broederschap van
St Walburgis ter nagedachtenis
aan de overleden collega's en
