ziekten, problemen, normen en
waarden waren (bescherm-)hei
ligen tot wie men zich kon
wenden. Centraal in de laat
middeleeuwse vroomheid stond
de Mariaverering.
In deze bijdrage zal een speciale
vondstgroep de aandacht
krijgen: de pijpaarden heiligen
beeldjes. Resten van deze
beeldjes van witbakkende klei
(waar in later eeuwen de stenen
tabakspijpen van gemaakt
werden) worden bij opgravingen
in Zutphen dikwijls aange
troffen. Zes geïdentificeerde hei
ligenbeeldjes worden bijgaand
afgebeeld;
A. Madonna met Christuskind,
voetstuk en hoofden ontbreken.
Vindplaats: Polsbroekpassage in
de voormalige stadsgracht
(1983).
B. St Anna te Drieën, Anna
met haar dochter de H. Maagd
Maria en Christuskind aan haar
voeten. Voetstuk en hoofden
van Anna en Maria ontbreken.
Vindplaats: akker ten oosten van
het Kerkpad nabij de Berkel
(1987). Het exemplaar is daar
vermoedelijk tussen het stads
vuil, dat over de akkers werd
verspreid, terechtgekomen.
C. St Barbara met de toren in
haar hand waarin ze door haar
vader werd opgesloten. Slechts
de toren en de achterzijde met
loshangend haar is gevonden.
De oorspronkelijke hoogte is
ongeveer 16 cm. Vindplaats: op
graving Beuker straat 10 (Lut
herse kerk 1990) in een puin-
spoor met vondsten uit de late
15e of begin 16e eeuw. Een
fragment van een torenspits van
een vermoedelijk Barbarabeeld
van roodbakkende klei met witte
slibversiering werd in een puin-
spoor in Turfstraat 7 (1988)
aangetroffen.
D. St Sebastiaan als ridder met
schild in de rechter en houten
staf in de linker hand en zwaard
(als martelaar werd hij met
pijlen doorzeefd). Het hoofd
ontbreekt. Vindplaats: opgra
ving Turfstraat 7 (1988) in een
16e eeuwse puinkuil met fresco-
resten. Een identiek voetstuk
van dit beeldje werd bij de IJssel
gevonden.
E. St Martinus (Maarten) als
ridder te paard. Vanaf zijn paard
deelde hij zijn mantel met een
arme. Bovenlichaam van de per
soon en de achterbenen van het
paard ontbreken. Vindplaats:
zie D.
F. Christuskind met duif in de
handen. Voetstuk ontbreekt.
Vindplaats: zie D.
Verder zijn er fragmenten van
beeldjes van niet nader te identi
ficeren heiligen bij diverse op
gravingen aangetroffen (o.a. in
Schupstoel 5; 1990).
Niet alleen in Zutphen maar in
69
