ratie dan Lotharius die in 1075 werd geboren. Otto's vader, Godschalk, sneuvelde in 1064 in dienst van bisschop Adalbert van Bremen. Adalbert had in 1063 van Herman van Werl diens graafschap in het Nord- land afgepakt14 en liet de 'Zutphenaren' voor zich vech ten. Deze bisschop, een beruchte fi guur, pikte ook het klooster Corvey in en benoemde er voogden. Hij heeft al die streken uitgehaald tijdens zijn voogdij over de minderjarige keizer Hendrik IV. Adalberts tegen stander, Herman van Werl, stierf voor 1170, want diens we duwe trouwde in dat jaar Otto van Nordheim!15 We gaan er dus van uit dat Jutta geen tante maar een zuster of halfzuster van Lotharius zal zijn. Omdat ze Van Süppling(en)burg of Van Sak sen werd genoemd moeten we eerder denken aan een zuster dan aan een halfzuster. Die zou naar haar vader dan Van Lotha ringen zijn genoemd. (Zie hier na.) Van Lotharius is bekend dat hij twee oudere zusters had. De oudste is geboren omstreeks 1072. Haar naam is niet direct overgeleverd. De tweede zuster was Ida van Süpplingenburg. Hun moeder, jong getrouwd met veertien jaar, en jong wedu we, hertrouwde met Dirk II van Lotharingen. Die moeder van Lotharius was Hedwigvan Formbach, (1056 1085) dochter van hertog Hen drik de Trotse van Beieren. Ze werd door Gebhart van Süp plingenburg geschaakt (1070), omdat hij niet met haar mocht trouwen wegens een te nauwe familierelatie, waarvoor nog geen dispensatie binnen was. Uit het tweede huwelijk van Hedwig met de hertog van Lot haringen werd een halfzuster van Lotharius (en Judith?) gebo ren, Geertruid Petronilla (1082 1144). De laatste trouwde met graaf Floris II de Vette van Hol land (1091-1122).16 De grootmoeder van Lotharius van moeders kant was Geertruid van Haldensleben, uit het ge slacht van de markgraven van Nordland (Weserland). Deze grootmoeder heeft Lotharius opgevoed. Haar eigen zoon, Bernhard, stierf jong door een val van zijn paard. Geertruid trouwde tweemaal. Haar eerste huwelijk met Frederik van Formbach eindigde in 1059. Frederik is toen vermoord. Haar tweede huwelijk met Hertog Or- dulf Billung uit het Saksische vorstenhuis eindigde al na een jaar in 1072. Ze heeft een grote erfenis nagelaten. In die relatie met de Billungen kan dus een verklaring liggen voor de opvol ging van Lotharius als hertog in Saksen. Het is voor de Zutphen- se geschiedenis misschien van belang dat Lotharius tweemaal erfde in de vrouwelijk lijn, van grootmoeder (1116) en schoon moeder Geertruid van Nord heim geboren van Bruns- wijk(l 117). Deze stond sinds 1101 bekend als de 'machtigste weduwe in Duitsland'. Voor het erven van rijkslenen in de vrouwelijke lijn was nog tot 1196 een bijzonder privilege van de keizer nodig. In dat jaar schonk keizer Hendrik VI aan alle rijksvorsten het recht van er felijkheid in de vrouwelijke lijn. In Zutphen volgde al in 1120 de vrouwelijke lijn op. Dit werd althans gesuggereerd. De geschiedenis van de familie van Süpplingenburg is wegens de rol van Lotharius in Duits land goed bestudeerd17 en levert enige aanvullende kennis op over de geschiedenis van Zutphen. Graaf Otto de Rijke van Zut phen, man van Judith, was vice- voogd van de beroemde rijksab dij Corvey aan de Weser, die uitgestrekte bezittingen had in het Emsland en het Nordland.18

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Zutphen (vanaf 1982) | 1992 | | pagina 6