O
Q
Afb. 4a
Grondsporen van de eerste, eenschepige
houten hal.
O
stichting van de burcht is aange- van de Antwerpse burcht
legd, is onzeker. De omwalling
lijkt veel op de halfronde om
walling te Zutphen uit dezelfde
periode. Zelfs de oppervlakte (5
ha.) komt overeen. Nog een op
vallende overeenkomst is dat er
naast de keizerlijke burcht een
kapel, later kerk, gesticht werd,
gewijd aan St. Walburga. Het
was geen gewone parochiekerk
maar een burgkapel. Het oppi-
dum Zutphen kent dus een op
vallende equivalent in de vorm
(afb.6).
Samenvatting
Samenvattend kunnen we stel
len dat tot ergens in de Karolin
gische Tijd de ontwikkeling van
de nederzetting voldoet aan die
van een normaal "dorp" in de
prehistorie en de Vroege Mid
deleeuwen, zonder speciale
functies en/of kenmerken. In de
Karolingische Tijd kwam hierin
Afb. 4b
Grondsporen van de tweede, tweeschepige
houten hal.
verandering. De nederzetting
omvat dan al een meer dan nor
maal bewoningsareaal met aan
wijzingen voor handelscontac
ten. Toch zou ik deze fase wat
Zutphen betreft bij de pré-ste
delijke fase willen betrekken.
Een grotere nederzetting als
Deventer heeft immers in deze
periode al belangrijke functies
verworven als kerkelijk centrum
en als koninklijke handelsplaats.
Deventer was in de Karolingi
sche Tijd al duidelijk een proto-
stedelijk centrum.
Nog vóór 1000 moet ook
Zutphen een (regionaal) kerke
lijk en wereldlijk centrum ge
worden zijn. De twee hout
bouwfasen van de gravenhof
lijken uit de (late) negende-tien
de eeuw te dateren. De
(half)ronde versterking ter plaat
se van de Markten zal in de
tiende, wellicht nog (late) ne
gende eeuw aangelegd zijn. Het
is ondenkbaar dat een nederzet
ting van de omvang en de status
van Zutphen vóór 1000 geen
kerk gehad zou hebben. In een
Zutphense oorkonde van 1059
is sprake van een dubbel-patro-
cinium: St. Petrus en Walburga.
Wellicht dat de eerste parochie
kerk in de Karolingische periode
gewijd was aan St. Petrus. Bij de
aanleg van het oppidum zou
door de heer een burchtkapel
gesticht kunnen zijn, gewijd aan
8
WÖ
