Uit het archief van de Restauratiecommissie der St. Walburgskerk2 blijkt dat
de noordelijke kant van de kerk er totaal anders uitzag dan nu het geval is. Eén
van de eerste opdrachten die de commissie verstrekte was het doen afbreken
en opruimen van een huisje dat gediend heeft als bergplaats voor lijkwagens
voor de hervormde diaconie. Het huisje stond aan de noordkant van de kerk,
tussen het noordelijk portaal en de noorder dwarsbeuk. Ook worden wegge
broken: een zoldering, kasten, schotwerk en uitbouw van het portaal 'hetwelk
eveneens gebezigd wordt tot het plaatsen van lijkwagens'. Wanneer de zolde
ring wordt weggehaald, ontdekt men dat het gewelf geheel beschilderd is ge
weest en dat er een beschadigd Mariabeeld staat. Elders wordt gezegd dat tij
dens sloopwerkzaamheden een 'erg geschonden Mariabeeldjen en een geschon
den gedenksteen, zittende binnen in het Hoofdportaal tegen den oostelijken
muur' ontdekt is.3
Restauratie
In 1891 gaat alle restauratiewerk zitten in herstel van het portaal: in de ooste
lijke en westelijke gevels komen blinde ramen en aan de zuidzijde wordt de
muur weggehaald, zodat er een verbinding komt met de kerk. Het nieuwe por
taal zou een speelplaats voor de jeugd kunnen worden, reden waarom de com
missie vraagt aan de kerkvoogdij (die dit moet betalen, want het betreft geen
restauratie) deze overdekte ruimte af te sluiten met een hek. Het hek in rijke
Gotische stijl uitgevoerd - gaat ongeveer 250,kosten, ook de ruimte tus
sen het portaal en de zijbeuk van de kerk zal via een eenvoudig hek worden af
gesloten. Het Mariabeeldje is ter restauratie naar de werkplaats van Dr. Cuy-
pers en Co. te Roermond gestuurd. Het komt in januari weer terug; het is her
steld voor ƒ101,70. Ook maakt men een nieuw baldakijn (f 184,16) en een
'nieuw beeldje Walburgia' (ƒ74,In maart 1893 is het Mariabeeldje weer te
zien in het portaal. En dan begint de ellende
Herplaatsing
In een brief van 4 maart 1893 schrijft de bijzondere kerkeraad4
dat hij met leedwezen heeft kennis genomen van het plan uwer commissie om
boven het voorportaal der St. Walburgskerk een Mariabeeld te plaatsen, dat
hij als vertegenwoordiger der Hervormde Gemeente zich gedrongen gevoelt
tegen die versiering met ernst en kracht te protesteeren, en U vriendelijk
maar dringend te verzoeken het Mariabeeld niet te plaatsen in ons Protes-
tantsch Kerkgebouw, opdat geene ergernis worde gegeven aan het Protes-
tantsch gevoel,
De commissie antwoordt dat zij 'tot haar leedwezen' niet kan voldoen aan het
26