Vóór 1838 heette de hierboven genoemde vrederechter politierechter wan
neer hij lichtere strafzaken moest behandelen. In Arnhem fungeerde vóór 1838
naast de procureur-generaal als hoofd van het Openbaar Ministerie een procu
reur-crimineel, die na dat jaar advocaat-generaal ging heten.
Strafzaken in de 19de eeuw in Zutphen
Hoewel het archief van het kantongerecht Zutphen na 1838 voorlopig onvind
baar lijkt te zijn, kan uit wél bewaard gebleven audiëntiebladen worden ver
meld welke strafzaken in het jaar 1856 op een zittingsdag werden berecht. Bij
het beoordelen van de boetebedragen moet de lezer wel bedenken dat het dag
loon van een volwassene in die dagen weinig meer dan 0,60 tot 1kan heb
ben bedragen.
a. In Doesburg vissen met kleine visjes in de stadsgracht door een kleermaker:
ƒ10,boete of 7 dagen gevangenisstraf.
b. Het verzamelen en 'arglistig' wegnemen van dennenaalden door een dag
loner: 6 dagen.
c. Het wegnemen van hout in Steenderen: 2 dagen.
d. Het zetten van hazestrikken: een boete van 25,
e. Het schieten op hazen in Drempt: 25,boete.
f. Het afsteken van jonge klaver: 2 dagen.
g. Het niet verschijnen om dienst te doen als dagwacht te Drempt: ƒ1,
boete.
h. Het houden van een koe op de berm van de grintweg Zutphen-Emmerik:
een boete van ƒ15,
Het kantongerecht te Zutphen was tot 1889, evenals de rechtbank, in het stad
huis aan het 's-Gravenhof ondergebracht. Daarna was het, tot 1942, in het
rechtbankgebouw op de Martinetsingel gevestigd en vervolgens op de Zaad-
markt 88. In 1959 keerde het terug in het oude rechtsgebouw. Echter niet voor
lange tijd, want in 1986 verhuisde de griffie naar Nieuwstad 79, waar ook de
civiele zittingen worden gehouden. Alleen voor strafzittingen komt de kanton
rechter naar de Martinetsingel.
In de Zutphensche Courant van 9 oktober 1889 wordt beschreven wat de
toenmalige kantonrechter, jhr. mr. D. W. van Andringa de Kempenaer, tijdens
de plechtige inwijding van de audiëntiezaal van het kantongerecht wist te ver
tellen over de huisvesting in het stadhuis. Terwijl de president van de rechtbank
een dag eerder - bij de opening van het gebouw had gezegd dat de recht
bank voortaan in een meer passende omgeving zou kunnen optreden, zei deze
kantonrechter dat hij van niets ineens alles (wat hij wensen kon) had gekregen.
79
