JHR. MR. R. C. C. DE SAVORNIN LOHMAN
DE WAALSE (FRANSE) KERK VAN DE
GRAAFSCHAP ZUTPHEN, 1686-1821
De Waalse (Franse) Kerk van Zutphen had eigen predikanten vanaf 1686; de
eerste werd aangesteld tijdens de tweede refuge* die was van 1661 tot ca. 1700.
De Waalse Kerk bestond tot 1821, toen werd zij opgeheven en ingelijfd bij de
Hervormde Kerk. De Waalse Kerk had zelf geen gebouw in eigendom, noch
tijdens de eerste refuge aan het eind van de 16de eeuw/eerste helft 17de eeuw,
noch tijdens de tweede refuge en het daarop aansluitende tijdvak tot 1821. Van
meet af aan heeft zij voor haar godsdienstoefening op de zondagmorgen van
de zijde van de Hervormde Kerk de beschikking gekregen over de Broederen
kerk, hoewel bij bijzondere gelegenheden ook gastvrijheid werd genoten in de
godshuizen der Lutheranen en Doopsgezinden.1 Onder 'kerk' dient hier dus te
worden verstaan 'kerkgenootschap' dan wel 'gemeente' of 'geloofsgemeen
schap'.
Speciale aandacht verdient de publikatie in 1985 - in het kader van de Herroe
ping in 1685 van het Edict van Nantes van het rijk geïllustreerde boekwerk
Vlucht naar de vrijheid. De Hugenoten en de Nederlanden door H. Bots, G.
H.M. Posthumus Meyes, F. Wieringa (Uitg. De Bataafsche Leeuw, Amster
dam/Dieren). Deze uitgave, die op overzichtelijke en aantrekkelijke wijze de
geschiedenis van o.a. de Waalse kerken met haar predikanten in de Noordelijke
Nederlanden beschouwt, is aanwezig in de bibliotheek van het gemeentear
chief.
Voor de hiernavolgende beschrijving van de geschiedenis van de Waalse
Kerk van de graafschap Zutphen is veel ontleend aan het artikel van J. G. Fre-
deriks, L'Eglise Wallone du Comté de Zutphen, in het Bulletin de la Commis
sion pour 1'histoire des Eglises wallonnesTome IV, La Haye 1890.
Eerste refuge: eind 16de eeuw - eerste helft 17de eeuw
Er is weinig bekend over in bovengenoemd tijdvak uit de Zuidelijke Nederlan
den naar Zutphen gevluchte hugenoten. Kennelijk was hun aantal van te gerin
ge omvang voor het stichten van een eigen gemeente, al dan niet met een eigen
predikant en kerkeraad en met een eigen kerkgebouw. Dit in tegenstelling tot
Vlucht, toevlucht, in dit verband vrij te vertalen met vluchtperiode (van de hugenoten).
61
