De Amotieverordening van 1826
In 1825 blijkt dat Gedeputeerde Staten van Gelderland aandrang gaan uitoefe
nen om deze voorschriften aan te scherpen. Van voorschriften, te stellen aan
op te richten gebouwen, is geen sprake. Men dringt aan op het instellen van een
huishoudelijke verordening, die het slopen van gebouwen regelt. De gemeente
raad stelt een commissie van vier personen in, die het reglement moet opstel
len.7
Hun werk resulteert in een 'Regelement op de amotie van Gebouwen binnen
de Stad Zutphen', ingediend op 27-2-1826 en afgekondigd op 10-8-1826. De be
palingen komen in hoofdzaak op het volgende neer:
voor elke sloping is toestemming van B W nodig;
de sloper moet een waarborgsom storten voor eventuele schade aan belen
dende percelen;
de stadsarchitect moet de wijken rondgaan, om te controleren of men zich
aan de voorschriften houdt;
- ook de commissaris van politie en andere ambtenaren moeten helpen bij dit
toezicht;
- de vastgestelde boetes komen ten voordele aan de stad
- beroep op Gedeputeerde Staten is mogelijk.
Een tweede voorbeeld van de invloed die Gedeputeerde Staten uitoefenen, is
een aanbeveling voor het bouwen van scholen, in datzelfde jaar 1825. Ze leve
ren een tekening voor twee typen scholen, één voor 50 leerlingen en één voor
100 leerlingen. Een kostenberekening wordt bijgevoegd, resp. 1331.75 voor
het kleine- en 2070.65 voor het grote type. In Warnsveld werd in 1826 zo'n
school gebouwd.8
Een voorbeeld van hoe er voor verhuur gebouwd werd vinden we in een re
kest, dat Robert Prins op 27-2-1826 richt aan B W. Hij is door aankoop eige
naar geworden van drie huisjes, die net buiten het Hagepoortje staan. Hij wil
op het erf van deze huisjes nog vier huisjes timmeren en de stadsringmuur als
achtermuur gebruiken (dat bouwt lekker goedkoop). Het wordt hem tot weder
opzegging toegestaan.
Tweede helft negentiende eeuw
De periode wordt gekenmerkt door het verschijnsel van de urbanisatie. Bewo
ners van het platteland trekken naar de steden in de hoop daar een betere toe
komst te hebben. Tussen 1830 en 1896 nam het aantal inwoners van Amster
dam met 240% toe. In Zutphen steeg het aantal inwoners tussen 1800 en 1900
van circa 8.000 tot circa 18.000, een toename dus van 125%.
95
