Van veel belang was de stem van de medici. Zij spraken met kennis van za
ken, want zij kwamen door hun praktijk het meest met de woningtoestand in
aanraking. Zo wees dr. Saphati er in 1864 op, dat de woningvoorraad in Am
sterdam niet was meegegroeid met de toename van de bevolking.
In 1896 kreeg de woningbouw veel aandacht op het eerste Congres van Open
bare Gezondheidsregeling. Omdat geen heil verwacht werd van het particuliere
initiatief werd de verantwoordelijkheid bij de landelijke overheid gelegd en de
wenselijkheid van een woningwet uitgesproken.
Op het derde Congres verklaarde de hoogleraar R.H. Salet, inzake het
opruimen van krotten en het bouwen van goedkope woningen geen heil te ver
wachten van het particuliere initiatief. Hij was het eens met de van socialisti
sche zijde geponeerde stelling, dat de oplossing van de kant van de overheid
moest komen. In 1899 werd dit punt opgenomen in het gemeenteprogram van
de S.D.A.P. te Amsterdam.
De Minister van Binnenlandse Zaken, Goeman Borgesius, bood op 11-9
1899 het ontwerp van de Woningwet aan aan de Tweede Kamer; na uitvoerige
debatten werd het in april 1901 aangenomen met 72 tegen 4 stemmen en had
de landelijke overheid zijn verantwoordelijkheid aanvaard!
Noten
1. Dit artikel kwam tot stand in het kader van een cursus archiefonderzoek onder auspiciën van
de Volksuniversiteit Zutphen en gegeven door drs. B. Looper, archivaris van Zutphen.
2. Van den Eerenbeemt, 'Woontoestanden van de volksklasse in de 19e eeuw', in: Spiegel Histo-
riael (1976) 499.
3. Festen, 125 jaar Geneeskunst en Maatschappij32.
4. Hartman, Boeke, Kruiderink, Krijnen en Stenfert, Gevelwanden in de binnenstad van Zut
phen, deel I, biz. VIII.
5. Notulen Gem. Raadsvergadering van 13-9-1824.
6. Notulen Gem. Raadsvergadering van 29-9-1824.
7. Notulen Gem. Raadsvergadering van 14-2-1825.
8. Van Petersen en Harenberg, Warnsveld, historische wandeling door dorp en buitengebieden,
29.
9. Van den Eerenbeemt, 'Woontoestanden', 496.
10. Notulen Gem. Raadsvergadering van 1-9-1856.
11. G.A.Z., Archief van de Gezondheidscommissie, inv.nr. 1, verordening voor en regelement
van orde van de commissie, 1860.
12. G.A.Z., Archief van de Gezondheidscommissie, inv.nr. 3.
13. Festen, 125 jaar Geneeskunst en Maatschappij, 57.
14. Kuys, Looper, Riemens en Stenvert, F. H. van Etteger, architect van de nieuwe stad, 1878
1910, 7.
104
