L. JEURISSEN
In 1986 werden met financiële steun van de Vereniging van Vrienden van de
Stedelijke Musea twaalf aquarellen uit 1913 aangekocht van A. Renssen, oud
tekenleraar aan de Ambachtsschool in Zutphen. Onderwerp van deze aquarel
len is: de grote historische optocht uit 1913. Van 12 februari tot en met 13 maart
1988 werd hieraan een tentoonstelling gewijd in het Stedelijk Museum.
In 1913 was het honderd jaar geleden dat Nederland - en dus ook Zut
phen - bevrijd werd van de Franse overheersing door Pruisische troepen en
Russische kozakken. In 1813 werd immers de uit Engeland teruggekeerde prins
Willem VI, zoon van stadhouder Willem V, uitgeroepen tot soeverein vorst.
Namens de Zutphense burgerij ging ook de toenmalige burgemeester van Zut
phen, Willem Reinier op ten Noort, naar Den Haag om het vertrouwen van zijn
stad in de prins mee te delen.
Jaren van overheersing en onderdrukking waren voorbij. De Bataafse Repu
bliek werd in 1815 uitgeroepen tot het Koninkrijk der Nederlanden, onder
koning Willem I. De banden met het Huis van Oranje waren weer stevig aange
haald. In een proclamatie, uitgevaardigd in november 1813, werd de stemming
op dat moment als volgt verwoord: 'Oranje Boven! Holland is vrij. De Bond
genoten trekken op Utrecht. De Engelschen worden geroepen. De Franschen
vluchten aan alle kanten. De zee is open. De koophandel herleeft. Alle partij
schap heeft opgehouden. Al het geledene is vergeten en vergeven. Alle de aan
zienlijken komen in de Regeering. De Regeering roept den Prins uit tot Hooge
Overheid. Wij voegen ons bij de Bondgenooten en dwingen den vijand tot
vrede. Het volk krijgt een vroolijken dag op gemeene kosten, zonder plunde
ring noch mishandeling. Elk dankt God. De oude tijden komen wederom.
Oranje Boven'.1
De Zutphense onafhankelijkheidsfeesten in 1913
In heel Nederland werd deze heuglijke gebeurtenis in 1913 herdacht. In Zut
phen werd - in het kader van de viering van de onafhankelijkheidsfeesten -
een aantal comités en subcomités opgericht. De organisatie van de feestweek
(van 30 juni tot en met 5 juli 1913) was in handen van de Vereniging 'Zutphen
Vooruit'. Op 14 juni 1913 deed men het verzoek tot het houden van optochten
van 1 tot en met 4 juli en tot het afsteken van vuurwerk op 5 juli. Op 16 juni
werd gevraagde vergunning verleend.2 Het bestuur van Zutphen Vooruit vorm
de de zogenaamde regelingscommissie onder voorzitterschap van D.J.Bos-
39
EEN HISTORISCHE OPTOCHT IN ZUTPHEN