r-Q A-'"
OUD-ZUTPHEN, TIJDSCHRIFT VAN DE HISTORISCHE VERENIGING ZUTPHEN
VIJFDE JAARGANG, NUMMER 4, NOVEMBER 1986
Inhoud: I. Rebergen, Problemen in de Polsbroek: Prostitutiebestrijding in Zutphen rond de eeuw
wisseling D.H.Gout, Waarom werd boer Brokken met stenen bekogeld? Wetenswaardig
heden 16 Zutphens Allerlei H.B.Demoed, Burleske voorstellingen in de Librije Wetens
waardigheden 17.
I. REBERGEN
In Nederland werd bij de invoering van de Gemeentewet van 1851 de reglemen
tering van de prostitutie overgelaten aan de afzonderlijke gemeenten. In Zut
phen werd in 1872 een verordening op de huizen van ontucht en de publieke
vrouwen vastgesteld. (Dat is vrij laat, Den Haag voerde als eerste gemeente de
reglementering al in 1856 in.)
Reglementering van de prostitutie had twee aspecten:
1publieke vrouwen dienden zich te laten registeren bij de politie;
2. zij moesten zich geregeld (in Zutphen twee keer in de week) door een ge
meentelijke arts laten onderzoeken op geslachtsziekten.
Aan het eind van de 19de eeuw kwam er (ook internationaal) verzet tegen de
reglementering van de prostitutie door de overheid, dat voornamelijk werd ge
organiseerd door protestants-christelijke verenigingen, waarvan de Vereeni-
ging Middernachtzending (in het vervolg M.N.Z.) en de Nederlandsche Ver-
eeniging tegen de Prostitutie (N.V.P.) de belangrijkste waren. De verenigingen
hadden bezwaren tegen de reglementering omdat de overheid, door de ontucht
te regelen, er een schijn van wettigheid aan verleende, en door de controle op
97
PROBLEMEN IN DE POLSBROEK:
PROSTITUTIEBESTRIJDING IN ZUTPHEN
ROND DE EEUWWISSELING
