van 17.00 - 19.00 uur. Met nog enkele kleine korte rustperiodes was dat een
voor die tijd 'korte' werkdag van ruim acht uur. Ook wat het werkvolk betreft
onderscheidde Hasselo zich van vele andere steenfabrikanten. Er werkten bij
hem namelijk geen vrouwen en meisjes. En toen hem in 1893 door een rege
ringsenquêtecommissie naar de reden hiervan werd gevraagd, liet hij daarom
trent geen twijfel bestaan. 'De vrouwen hebben wij sedert jaren afgeschaft; de
vrouwen werken ongeregeld, er valt altijd wat mede te haspelen; men krijgt al
leen het uitschot en daarom is besloten, hoewel het wat meer kost, om alleen
mannen te gebruiken'. Maar ook over bepaalde mannen had Peter Hasselo
geen hoge dunk, met name niet over zijn eigen stadgenoten. 'Werkvolk uit Zut-
phen kunnen wij niet gebruiken. Als wij met stadsvolk moesten werken kwa
men wij niet ver; dat volk wil nog al eens gaarne aan den jenever. Het volk in de
stad is ongebondener dan dat van het platteland'.
In de anonimiteit
Hoewel de Hasselo's en met name Peter nog volop in de belangstelling stonden,
was door de mechanisering van. het bedrijf de investering vanuit het familieka
pitaal te groot geworden. Er werden geldschieters aangetrokken. In 1886 werd
de 'N.V. Maatschappij tot exploitatie van de steenfabriek De Vlietberg' opge
richt met een kapitaal van 180.000 gulden waarvan alle aandelen op naam ston
den. De deelhebbers waren J. van Poelgeest, Peter Hasselo, A. C. Niermeijer en
D. L. Ankersmit. In 1890 werd ook de steenfabriek 'De Overmarsch', die aan
vankelijk buiten de maatschap was gebleven, ingeboerd. Peter Hasselo werd
commissaris, maar bleef tot zijn dood de dagelijkse leiding over de fabrieken
behouden. Hij stierf op 'De Marsch' op 31 oktober 1905. In 'De Nederlandsche
Klei-Industrie' van 10 november d.a.v. werd hij herdacht: 'Een woord van wel
verdiende hulde zij gewijd aan de nagedachtenis van Peter Hasselo, den onver-
moeiden werker aan den vooruitgang van onze industrie'.
Epiloog
Reeds vóór de dood van Peter Hasselo (die gehuwd was met Wilhelmina Greup)
waren zijn broer Peter Hendrik, diens vrouw Cornelia Blauboer en vijf kinde
ren naar Apeldoorn vertrokken. Hendrik Willem, die met Maria Breebart
trouwde, dreef in Zutphen een kolenhandel en woonde aan de Berkelkade. Hij
stierf in hoge ouderdom in 1931De steenfabrieken gingen later over in handen
van Jonas van Poelgeest, maar de naam van Hasselo als Gelders baksteenpio
nier is niet verloren gegaan.
33
