gang zijn eigen doodvonnis. Want Huss werd hier gevangen gezet en berecht.
Hoewel hij zich vurig verdedigde, werd hij ter dood veroordeeld. Op 6 juli
1415 eindigde het leven van deze hervormer op de brandstapel te Konstanz.
De legende weet over dit levenseinde van Huss nog iets meer te vertellen.
Iets dat verduidelijkt waarom ik Huss ten tonele heb gevoerd. De laatste
woorden van deze Tsjech zouden geweest zijn:
Nach mir wird kommen ein Schwan
Den wird man nicht erbrahn.
Een profetische uitspraak. Een "zwanezang" waarvan je kunt zeggen dat
deze nog lang heeft nageklonken!
Deze uitspraak vond ik in verschillende variaties terug. Zo zou Huss
gezegd hebben: 'Jullie braden nu wel een gans, maar uit haar as zal een zwaan
jullie in het gezicht vliegen". En een andere variant is dat Huss gezegd heeft
dat over honderd jaar een zwaan zal komen die de waarheid (die men nü niet
horen wil) met zo'n kracht zal verkondigen, dat je daarbij denken mag aan de
kracht van een arend of een valk. Niemand zal die waarheid straks de mond
kunnen snoeren. Waarom Huss het heeft over een gans wordt duidelijk
wanneer we bedenken dat zijn naam "Huss" betekent "gans".
Maarten Luther
Luther, de zwaan. Bijna zou ik zeggen: de gedoodverfde zwaan! Nog tijdens
zijn leven wordt hij vergeleken met de zwaan waarover Huss het een eeuw
tevoren had. Vlak na de dood van Luther wordt een vlugschrift verspreid met
daarop een gedicht en een afbeelding van de stervende Luther. In dit gedicht
komt o.a. deze passage voor:
Er ist der rechte David zwar
Hat uns gesungen, lieblich klar,
Gottes Wort an allen Endt.
Im Geist von Johann Huss erkent,
Dass er soil sein der weisze Schwan,
Der lieblich soli singen fortan,
Welchen der Pabst und sein Rott,
Nicht bringen sollen in den Todt.
Er bestaan penningen waarop het portret van Luther staat afgebeeld. Rond
om dit portret staat het randschrift:
Was einen Gans hat gedacht
Hat dieser Schwan volbracht.
81
