Afb. 7 De eerste gasfabriek van Zutphen, gelegen aan de IJsselkade.
teerd door de in 1863 op de kade geplaatste kraan, het nieuwe plantsoen, de
vaste IJsselbrug en de villa van Ketjen op de gelijknamige bult. Het aanzicht
dat de IJsselkade in deze jaren kreeg, is sindsdien op verschillende manieren
veranderd. Allereerst werd de kern van vroegst gebouwde panden in twee
richtingen uitgebreid. Aan de kant van de Bult van Ketjen werd omstreeks
1860 de gasfabriek gebouwd, die omstreeks 1900 weer werd gesloopt (zie
afb. 7). Daarna werden op die plaats de gebouwen van Brinkman en Nie-
meyer gezet die er nu nog staan.
Verder zuidelijk ontstond rond de villa van Ketjen en de meer naar
achteren gelegen villa Kattenhaven het gebouwencomplex van het rooms-
katholieke ziekenhuis, dat inmiddels al weer is verdwenen. Hoe op die plaats
geprojecteerde nieuwbouw zal uitvallen, zullen we nog moeten afwachten.
Naar de kant van de IJsselbrug werd de gevelrij voltooid toen na de totale
ontmanteling van de vesting Zutphen in 1874 de stationswijk werd volge
bouwd. Bij het bombardement van 1944 werden deze huizen, samen met een
deel van de rond 1870 gebouwde panden, geheel verwoest (zie afb. 8). In de
vijftiger jaren kwam er nieuwbouw voor in de plaats. Al deze toevoegingen
en veranderingen - meer en minder geslaagd - hebben niet kunnen verhin
deren dat de gedurende de jaren 1860-1870 volgens de ideeën van Langen-
berg gebouwde woningen nog steeds het karakteristieke gezicht van de
IJsselstad Zutphen bepalen. Een statige huizenrij, die een harmonie in
bouwstijl vertoont zonder dat dit tot strakke gelijkvormigheid heeft geleid.
De gevelwand is wel als volgt omschreven: 44 een afspiegeling van Belgi
sche en Engelse woningarchitectuur... naar 'slands gelegenheid ver-
58
V
