R. C. C. DE SAVORNIN LOHMAN
In 1977 heeft het Stadsarchief van Antwerpen een lijst gepubliceerd met
16.551 namen van personen die tussen 1533 en 1608 het burgerschap van de
Scheldestad verwierven. Het betreft de periode waarin Antwerpen als eco
nomisch centrum van West-Europa zijn "Gouden Eeuw" beleefde. Van
heinde en ver stroomden er mensen naar de althans tot 1585 zeer welvarende
handelsstad, om er een toevlucht te zoeken of hun geluk te beproeven. Dat
zich onder hen ook personen uit onze IJsselstreek bevonden, moge blijken
uit de hierna volgende "sprokkels" (een 160-tal namen, dus nog geen 1
van het totaal!). Achter de (familie)naam staan: eigen voornaam en die van
de vader; plaats van herkomst; beroep.
Van de steden langs de IJssel is Arnhem de koploper, met 28 namen; dan
volgen Zutphen (24), Deventer (20), Zwolle (17), Kampen (15), Doesburg
(4), Bronkhorst (2), Hattem (2); en aan de Oude IJssel nog Doetinchem
(Deutekom) met 5 namen. Daarnaast zijn er nog verschillende namen opge
nomen van personen uit de Veluwezoom, de Achterhoek, Twente en het
graafschap Bentheim.
Bij de beroepen die wel van zeer uiteenlopende aard zijn - komt N.B.
ongeveer 50% voor rekening van de categorie "textiel" (droogscheerder,
kleermaker, oudkleerkoper). Wat Zutphen betreft is dat zelfs meer dan de
helft, namelijk 13 van de 24 namen (met daarnaast o.a. 2 goudsmeden en
2 herbergiers).
Een opmerkelijke nieuwe poorter, in 1582, is Anthonis van Bronckhorst,
kleermaker uit Bronkhorst. Hij heeft zich vermoedelijk na de val van Ant
werpen in 1585 (verovering door Parma: einde der godsdienstvrijheid) weer
naar het noorden begeven en metterwoon gevestigd in Delft. Daar wordt
althans in 1597 in de Oude Kerk begraven Anthonis Pietersz., kleermaker
aan het Marctveld (Grote Markt), wiens zonen zich Van Bronckhorst noe
men. De oudste: Dirck Anthonisz., volgde zijn vader als kleermaker aan de
markt op. De tweede zoon is de vermaarde Delftse schilder o.a. van kerkin
terieurs Pieter Anthonisz. van Bronckhorst (wiens zoon Claes Pietersz.
overigens ook een verdienstelijk schilder was - zie Nieuw Nederlands Bio
grafisch Woordenboek, Dl. II). De wel beweerde afstamming van deze
Delftse schilders uit het geslacht der bannerheren Van Bronckhorst wordt
hiermede ontzenuwd: hun familienaam is ontleend aan de plaats van her
komst Bronkhorst!
31
DE ANTWERPSE POORTERSBOEKEN (1533-1608)
en het aandeel van onze IJsselstreek daarin
