J
BOUWHISTORIE
graatgewelven in zes vakken tussen gordelbogen die op
twee gemetselde poeren rusten. Over het huis erboven
hebben we door latere verbouwingen helaas zeer weinig
gegevens, maar het was mogelijk uitgevoerd met een
hoge begane grond, een lage eerste verdieping en een
zolder. Op de eerste verdieping in de rechter bouwmuur
zit metselwerk waar een tienlagenmaat van 74 centimeter
werd gemeten, een maat die goed is te rijmen met een
verbouwing in de tweede helft van de vijftiende eeuw.
Tijdens de campagne rond 1471 is vermoedelijk ook het
achterhuis aan de Heukestraat geheel vernieuwd en kreeg
het behalve nieuwe samengestelde balklagen voor de
eerste en tweede verdiepingsvloeren, ook een nieuw dak.
De kapconstructie op zolder is net als de achtergevel aan
de Heukestraat bewaard gebleven.
DE MORIAAN ALS WAAG
De laatste dertig jaar van de zestiende eeuw was voor
Zutphen een roerige tijd. De stad wisselde een aantal
malen van machthebber en godsdienst. Toen de Staatse
troepen van prins Maurits Zutphen in 1591 definitief
innamen, troffen ze een desolate stad aan, waarvan
een groot deel van de bevolking was omgekomen of
vertrokken. Ergens in deze jaren, maar in ieder geval
vóór 1597, moet de stad Zutphen het huis Groenmarkt
27 - nu de Moriaan geheten - hebben verworven om het
in gebruik te nemen als waag. Tijdelijk, want volgens het
zogenoemde Historisch Kadaster is het in 1604 alweer
verkocht. Het huis is in de loop van de zeventiende eeuw
verbouwd, mogelijk hing dit samen met het wisselen
van eigenaar. Dit gebeurde in 1612 en 1637, maar ook
een hypotheekopname in 1677 en een verkoop in 1688
kunnen aanleiding voor een verbouwing zijn geweest. Bij
deze gelegenheid is vermoedelijk de voorgevel geheel
vernieuwd. Op de bekende tekening van de Groenmarkt
door Jan de Beijer zijn aan de rechterzijde de geveltoppen
zichtbaar van Groenmarkt 27 en 29. Beide gevels lijken te
zijn bekroond met een klein timpaan. Een gebogen variant
van dit decoratieve element is nog te zien bij de gevel van
Groenmarkt 5 en Groenmarkt 9. Deze huizen kregen rond
1635 een nieuwe voorgevel.
In de tweede helft van de achttiende eeuw, maar in ieder
geval vóór 1787 werd de geveltop gesloopt en vervangen
door een gevelbeëindiging met een klassiek hoofdgestel
met een dakschild. De gevel kan echter ook integraal zijn
vernieuwd.
Boven: De straathoek Schoenmakersstraatje - Heukestraat was in de late
middeleeuwen onbebouwd.
Onder: Tijdens een verbouwing tussen 1400 - 1550 zijn de vloeren
van de eerste en tweede verdieping in het achterhuis aan de
Heukestraat vernieuwd en uitgevoerd met moer- en kinderbinten en
peerkraalsleutelstukken.
58
