z utthem
fo.<r
Esri Nederland, Communit
met lagerï*
Het defensiesysteem van Zutphen van oktober/november 1944
GEDWONGEN TE HELPEN
Een maand na het bevel was de Einsatzstab der NSDAP
al in Warnsveld en begon het gedwongen werken voor
de Duitsers. Het oproepen van de bevolking door de
overheid om te werken voor de bezetter vormde een
stevig dilemma. De Nederlandse regering in ballingschap
liet via Radio Oranje duidelijk weten dat zij hulp aan de
bezetter afkeurde en daar bovenop was voor de oorlog
al afgesproken dat het ambtenaren verboden was om de
bezetter in dit soort acties te helpen. Voor velen was dit
een lastige afweging. Landelijk gezien kreeg men geen
kans om hierover na te denken, omdat de mensen in
razzia's van huis, straat of werk werden gehaald om te
graven voor de verdediging van het Derde Rijk.
GEEN ZESTIG, MAAR TWEE BUNKERS
De bezetter had echter de grootste moeite om de
benodigde kennis, arbeidskrachten, grondstoffen en
gereedschappen in de benodigde hoeveelheden te
leveren. Het Rijk werd van alle kanten bedreigd en overal
was behoefte aan cement, wapeningsijzer, houwelen,
prikkeldraad, hamers, vaklieden en voertuigen. In de
IJssel-Stellung moesten zestig gevechtsbunkers en twaalf
bunkers voor commandovoering gebouwd worden. Die
zestig grote bunkers zijn er nooit gekomen en het is nog
onbekend of er ooit aan begonnen is. Van het kleine beetje
materiaal wat er is geleverd, konden in 1945 slechts twee
commandobunkers gebouwd worden.
Toen de geallieerden in de nacht van 23 op 24 maart 1945
bij Wesel de Rijn overstaken, in de operaties Plunder en
Varsity, was het plan voor een verdediging achter de IJssel
waardeloos geworden. Het ontbrak de bezetter aan tijd en
materiaal om langs de IJssel nieuwe verdedigingswerken
aan te leggen tegen de oprukkende geallieerden. De
gegraven stellingen en loopgraven kwamen de verdedigers
echter wel van pas, zo bleek uit de hardnekkige
verdediging van Zutphen.
50
