7
MATHIJS TEN BROEKE
GIDEON IN DE ZUTPHENSE GEMEENSCHAP
Het Gideonmonument naast de
Broederenkerk ter nagedachtenis van de
burgerslachtoffers van het bombardement
op 14 oktober 1944, van de Canadese
militairen die sneuvelden bij de bevrijding
van Zutphen en van de Zutphenaren
die tijdens de Tweede Wereldoorlog in
voormalig Nederlands-Indië omkwamen.
Het monument werd ontworpen door
Paul Grégoire, ir. A.J. van der Steur en G.H.
Kleinhout. De onthulling vond plaats op
10 april 1950.
Van alle oorlogsmonumenten in Zutphen is er een die mijn leven lang al een rol
speelt. Vorig jaar op 4 mei ging ik voorop in de optocht van de Burgerzaal naar
het Gideonmonument, waar ik een krans legde namens het gemeentebestuur.
Twintig jaar eerder legde ik ook een krans bij het monument, maar dan niet
als locoburgemeester maar als leerling van basisschool de Wegwijzer. Net
als in veel andere gemeenten kennen we ook hier de waardevolle traditie dat
scholen een oorlogsmonument adopteren en in de periode rondom 4 mei
met leerlingen aandacht schenken aan de verschrikkingen van de Tweede
Wereldoorlog en aan de bevrijding.
Hoewel de Wegwijzer een Christelijke basisschool is, had ik twintig jaar
geleden geen flauw benul wie Gideon was. Het eeuwenoude verhaal werd nog
een paar jaar ouder voordat het tot mij doordrong. Eerst begreep ik alleen dat
de beste man met zijn kleine leger de grote machtige vijand versloeg door een
verrassingsaanval. Daarna volgde de symboliek achter het verhaal en waarom
die zo goed past bij dit Zutphense oorlogsmonument.
MATHIJS TEN BROEKE IS WETHOUDER
CULTUUR ERFGOED. HIJ IS GEBOREN
EN GETOGEN IN HET ZUTPHENSE
WATERKWARTIER EN STUDEERDE
JOURNALISTIEK AAN HOGESCHOOL
WINDESHEIM.
Symboliek die zich in vele vormen kan uiten. In 2013 belandde het monument
vol in de aandacht. Het stond namelijk middenin de toenmalige discussie
over het Broederenkloosterproject. Het plan voor het nieuw te bouwen
cultuurcluster waar juist weinig discussie over was, totdat een kleine groep
inwoners zich ermee bemoeide en kritiek uitte. Onder meer omdat het
Gideonmonument ervoor verplaatst zou moeten worden. De kleine groep
kreeg genoeg bijval om het project te doen stoppen. En zelfs de mensen die
hier vandaag de dag nog rouwig om zijn, zouden het met me eens moeten
zijn dat het een groot goed is dat Zutphenaren zoveel waarde hechten aan
monumenten, dat ze bereid zijn om er voor in beweging te komen zodra deze
bedreigd worden.
De beeldhouwer Paul Grégoire is in 1988 overleden, maar zijn zoon Pépé die
ook beeldhouwer is sprak in 2013 in De Stentor hierover nog deze woorden:
"Als beeldhouwer wil je dat jouw beeld effect sorteert, tot de mensen spreekt.
Dat lukt lang niet altijd, maar in het geval van Gideon wel. Gideon is in de
Zutphense gemeenschap opgenomen."
46
