John Stienen
Het onderwerp kwam eigenlijk
bij toeval op zijn pad. Twee jaar
geleden bezocht Stienen op 4 mei de
Dodenherdenking in zijn woonplaats
Den Haag. Bij thuiskomst dacht hij
plotseling aan zijn overgrootmoeder
die in 1944 in Zutphen was overleden.
Het lot van zijn overgrootmoeder -
haar naam was Sijke van Dokkum
- hield hem eigenlijk al vanaf de jaren
tachtig bezig. Stienen vroeg zich af
waarom zij in Zutphen was overleden,
ze was immers een Brabantse en had
een groot gezin met acht kinderen. Hij
had het ooit aan zijn oma gevraagd,
maar zij wist van niets, het was alleen
bekend dat haar schoonmoeder in een
'gesticht' was overleden.
OVERLEDEN IN ZUTPHEN
Op de trouwfoto van zijn opa en oma
- zij trouwden in 1937 - ontbreekt
Sijke. Zij was toen al opgenomen in
een psychiatrische inrichting vanwege
zware psychiatrische klachten en kon
niet meer thuis wonen. Sijkes jongste
zoon, de oudoom van Stienen, was
zeven jaar toen de klachten zich
openbaarden. "Mijn oudoom, die ik er
aan het eind van zijn leven over sprak,
heeft het er moeilijk mee gehad, hij
is zonder moeder opgegroeid." Met
behulp van Google kwam Stienen
er diezelfde dag nog achter dat zijn
overgrootmoeder was overleden in
het Oude en Nieuwe Gasthuis aan
de Gasthuisstraat 18 in Zutphen. Hij
herinnerde zich plotseling ook een
documentaire van de EO over Groot
Graffel, die een paar jaar eerder op
tv was geweest en waarin het lot van
psychiatrische patiënten in de oorlog
werd belicht. Via internet bekeek hij de
documentaire opnieuw. "Die link had
ik eerder nooit gelegd. Er waren daar
veel mensen overleden. Dit was nieuw
voor mij."
ONDERZOEK NAAR
OVERGROOTMOEDER
John Stienen besloot onderzoek
te gaan doen naar zijn overleden
overgrootmoeder. Maar hij kwam via
internet niet veel verder omdat de
informatie die hij zocht in verband
met de strenge privacywetgeving niet
te vinden was. Daarom bracht hij een
bezoek aan het Erfgoedcentrum in
Zutphen. En daar vond hij wel veel
informatie over de patiënten van het
Oude en Nieuwe Gasthuis in Zutphen
(het 'binnengesticht' in de volksmond)
en Warnsveld (het Groot Graffel of
'buitengesticht') tijdens de Tweede
Wereldoorlog. 'Ik kwam erachter
dat mijn overgrootmoeder behoorde
tot een groep van dertig vrouwelijke
patiënten die in 1941 vanuit Vrederust
in Halsteren bij Bergen op Zoom naar
het Groot Graffel was gebracht.' Het
bekijken van de EO-documentaire
leidde er ook toe dat Stienen contact
41
