Van een kaarsnis meer of minder
kijken ze niet meer op. De heren en
dame van de werkgroep Bouwhistorie.
Met 232 onderzochte panden,
duizenden foto's, tien grote dozen
met verslagen - uit de analoge tijd - en
vier boeken over hun bijzondere werk
op de plank heeft de werkgroep een
groot deel van Zutphen herontdekt.
En daarbij werden al vele kaarsnissen
onderzocht.
Vijfentwintig jaar onderzoek en diverse
bijzondere vondsten hebben gezorgd
voor een geheel nieuwe kijk op
Zutphen. 'Het doel van de werkgroep
was vooral om te onderzoeken of er
in de stad nog middeleeuwse panden
stonden. Panden van vóór 1572
om precies te zijn', vertelt Constant
Willems, net als Groothedde lid
van het eerste uur. 'De algemene
aanname was dat Zutphen in 1572
en tijdens de bezettingsjaren erna
grotendeels verwoest was door
de Spanjaarden en dat er uit de
periode ervoor niets of nauwelijks iets
bewaard was gebleven. Maar door
ons werk - Michel is archeoloog, ik
was als bouwkundige betrokken bij
veel restauraties - kregen we steeds
sterker het vermoeden dat Zutphen
veel middeleeuwser was dan op dat
moment gedacht werd.' Groothedde:
'We misten eigenlijk heel veel
bovengrondse kennis.' En zo werd de
werkgroep geboren.
MOOIE VONDSTEN
Turfstraat 21 was het eerste huis dat
grondig onder de loep werd genomen
door de werkgroep. Groothedde: 'Het
bleek te gaan om een oud kloosterhuis
van het Broederenklooster. In 1466
was hier een monnikenhof en in
1498 wordt gesproken van 'Den
Kloster Nije Huisinge'. We hebben
een dendrochronologisch onderzoek
laten uitvoeren en daarbij is de kap
inderdaad gedateerd op 1468. Het
Turfstraat 21, het eerste pand dat de werkgroep Bouwhistorie 25 jaar
geleden onderzocht
pand maakte met Turfstraat 15, 17 en
19 deel uit van een L-vormig complex,
het pand van Van Someren en Ten
Bosch zorgt voor een breuk in dat
complex, want dat werd rond 1900
volledig herbouwd.'
Misschien wel de meest unieke vondst
van de werkgroep was de ontdekking
van origineel schilderwerk uit 1300.
In het pand aan Bornhovestraat 43
zit een gotische spitsboogvormige
nis in de gevel uit circa 1300. Hierin
bleken oude passerkrassen te
zitten én restanten van het originele
schilderwerk. 'We waren nét op tijd',
vertelt Willems. 'De bewoonster stond
al klaar met emmers verf om de muur
te gaan sauzen. Maar dit toont aan dat
de stad in die tijd veel kleurrijker was
dan we dachten.'
MOMENT OF FAME
De werkgroep kent meer
succesmomenten, ook op nationale
TV. Gosse Koolstra:
'Rond 2006-2007 maakte de NCRV
een kopie van het Britse programma
House Detectives waarbij een pand
historisch onderzocht wordt. Niet
alleen de bouwhistorie, maar ook
de bewonersgeschiedenis wordt
onderzocht. De eerste aflevering
van het programma is opgenomen
in Zutphen. We bezochten toen
Turfstraat 4, het pand waar nu
Bakker Ebbers in zit. Een pand
37
