GROEN ERFGOED Tot begin 19de eeuw werden doden begraven in of rondom de kerk. Wie het zich kon veroorloven verwierf zich een graf in de kerk. Minder rijken kochten een graf op het kerkhof. Grafstenen in de Walburgiskerk en de straatnaam naast de kerk, Kerkhof, getuigen hier nog van. Onder invloed van de verlichting, betere hygiëne en nieuwe beschavingsnormen veranderde dit gebruik. Op 12 juni 1803 verbood Napoleon het zelfs om overledenen nog langer te begraven binnen de stadsmuren. Zijn wet stuitte bij de kerken op veel verzet, vooral omdat begraven een belangrijke bron van inkomsten vormde. Na het vertrek van de Fransen werd in 1827 per koninklijk besluit alsnog bepaald dat gemeenten met meer dan 1000 inwoners per 1 januari 1829 over een begraafplaats buiten de bebouwde kom moesten beschikken. TWEE DELEN Zutphens eerste Algemene begraafplaats was aanvankelijk gepland aan de rechterkant van de Warnsveldseweg. Toen bleek dat deze plek te laag lag, koos men voor de Galileënkamp, het terrein van het voormalige klooster Galilea aan de overkant. Vanwege de ligging binnen het schootsveld van de vesting verbood het Ministerie van Oorlog stenen bouwwerken aan te brengen. De neoclassicistische toegangspoort werd daarom uit hout opgetrokken en in plaats van een muur werd een ondiepe gracht om het terrein aangebracht. De uitgegraven grond gebruikte men voor ophoging van het terrein om overstromingen te voorkomen. De begraafplaats moest ruimte bieden aan alle gezindten. Omdat de joodse burgers sinds 1797 al een eigen begraafplaats aan de Weg naar Vierakker hadden, kreeg de begraafplaats twee delen: een protestants en een rooms-katholiek deel, van elkaar gescheiden door een gracht. Ieder deel werd opgedeeld in vier vakken of klassen. De eerste klasse verving de graven in de kerken en de tweede en derde klasse de graven op de kerkhoven. De vierde klasse was voor de allerarmsten en vreemdelingen. LANDSCHAPSPARK Architect J.D. Zocher uit Haarlem kreeg de opdracht voor het ontwerp en de aanleg. Zijn ontwerp sloot aan Linksboven: de toegangspoort van de rooms-katholieke begraafplaats uit 1874, tevens beheerderswoning Links: Voormalig beheerder Joop Jansen verzorgt rondleidingen over de begraafplaats Rechtsboven: het bruggetje dat de rooms- katholieke met de algemene begraafplaats verbindt Rechtsonder: grafmonument van de burgerslachtoffers van het bombardement in 1944

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Zutphense Pracht (vanaf 2012) | 2019 | | pagina 38